Monday, October 31, 2016
आङ काजिले लगाये एस्तो आरोप बाख्राभैँसी बाँध्न नमिल्ने धुर्मुस-सुन्तलीले बनाएका बस्तीको के काम ?
Friday, September 23, 2016
म किन उत्रिनु सडकमा ?
Wednesday, September 7, 2016
आचरण पालन गरे मात्र धर्मको वास्तविकता अनुभव गर्न सकिन्छ
आचरण पालन गरे मात्र धर्मको वास्तविकता अनुभव गर्न सकिन्छ ।
जय श्रीमन्नारायण ।
शुभप्रभातका साथमा ।
राजा सत्यव्रत स्नानगर्न गंगामा जाँदा अञ्जुलीमा उठाएको जलमा एउटा
सानो माछाको बच्चा आयो त्यस्लार्इ राजाले पुन नदिमा राख्न खोज्दा त्यो
माछाले भन्यो हे राजन मलाइ सुरक्षा गर म सानो छु नदिका ठूलामाछाले
मलाइ खान्छन यसैले मलाइ सुरक्षा देउ राज्यभित्रका सवैप्राणीको रक्षागर्नु
रावाको कर्तव्य हो ।
राजाले यो सुनेर माछालाइ कमण्डलुमा राखेर दरवारमा लगे माछा अस्वा
भाविक रूपले बढेकोले बाटामा पानिहालेर राखे त्यहाँपनि अटाएन । तलाउ
खनेर राखे त्यस्मा पनि अटाइ नअटाइ भएर भन्यो हे राजन मलाइ ठाउँ
पुगेन । अब राजाले त्यो माछालाइ पुनः गगामा लगेर छाडे । त्यो माछा
अत्याधिक ठूलो भएको देखेर राजाले भने तपार्इ सामान्य जीव होइन पक्कै
सर्वव्यापी सर्वशक्तिमान नारायण हुनु पर्छ भनेर राजा स्तुति गर्न लागे ।
न ते्ऽरविन्दाक्ष पदोपसर्पणं मृषा भवेत् सर्वसुहृत्प्रियात्मनः ।
यथेतरेषां पृथगात्मनां सतामदीदृशो यद् वपुरद्भुतं हि नः ।।
हे कमल नयन प्रभो जसरि देह आदि अनात्म पदार्थहरुमा आफ्नोपनको
अभिमान गर्ने मानिसको आश्रय व्यर्थै हुन्छ त्यसैगरि तपाइको चरणस्पर्श
त व्यर्थ हुदैन किनकि तपाइ सवैको अहैतुक प्रेमी परमप्रीयतम तथा आत्मा
हुनुह्न्छ । यो वेला तपाएले जुनरुप धारण गरेर मलाइ दर्शन दिनुभयो यो
बडा अद्भूत छ ।।
श्रीमद्भागवत महापुराण स्कन्ध ८ अध्याय २४ श्लोक ३० ।।
पुराणको भनाइ अनुसार भगवान श्रीबिष्णुको यो प्रथम अवतार हो ।
यो समयमा बलवान दैत्यहरु थिए । त्यसमध्ये एउटाले ब्रह्माजीको
संरक्षणमा रहेको वेद हरण गरेर लग्यो । यसका साथै मन्वन्तरको
परिवर्तनको समय पनि भएकोले भगवान शिवका सहायताले प्रलय
गराएर महासमुन्द्रबाट वेद ल्याउनु थियो । भगवानले यस्तो मत्स्य
को अवतार लिएर वेद हरणगर्ने त्यो दैंत्यलाइ संहार गरेर वेद ल्याउनु
भयो । जब प्रलयको समुन्द्रमा एउटा बिशाल डुड्गा आउछ तिमिले
सवै स्थावर जड्गमको वीज सहित सप्तऋषिलाइ लीएर त्यो डुड्गामा
बस र शेषनागको डोरी बनाएर आफ्नो डुड्गा त्यो बिशाल माछाको
सिड्गमा बाँध्नु भन्ने भगवानको आदेश अनुसार राजाले त्यसै गरे ।
सातदिन सम्मको प्रलय पछि जब जल शान्तभयो अनि वैवस्वत
मन्वन्तरको सृष्टि प्रारम्भ भयो ।
बिस्तृतमा प्रस्तुत गर्दा धेरै लामो हुनेहुँदा संक्षेपमा राखेको छु । बिस्तृत
रुपमा थाहा पाउन भागवतको अष्टमस्कन्धको २४ अध्यायमा हेर्नुहोला
भगवानका दश अवतार मध्ये वराह अवतार तृतीय अवतार हो । कश्यपऋषि
को दिति नामकी पत्नीवाट जन्मेका युगल पुत्र मध्ये हिरण्याक्ष नामको दैंत्य
ले देवताको यजन गर्ने पृथिवीका मानिसलार्इ नाशगर्ने उद्देश्यले पृथिवीलार्इ
सागरको जलभित्र लगेर लुकायो । देवताहरु ब्रह्माजीको शरणमा गएर विनती
गर्दा भगवानले ब्रह्माजीको नाकको टिद्रबाट जौको दाना जत्रो आकारको सानो
जीव प्रकट भएर बाहिर आएपछी भयंकर आकृतिको बिशाल शरीरको वराहको
रुपमा बढेर सागरमा प्रवेश गर्यो । सागरको पीँदमा लुकाइएको पृथिवीलाइ
आफ्नो बलीष्ठ दाह्रामा अड्याएर पानि बाहिर ल्याएर अन्तरिक्षमा स्थापित
गर्नुभयो ।
पृथिवीलार्इ यसरि जलबाट बाहिर ल्याएर स्थापित गरेको देखेर हिरण्याक्ष
भगवान वराहसित अति क्रुद्धभएर युद्धको चुनौती दियो । भगवान पनि यहि
चाहनुहुन्थ्यो । घमासान युद्ध भयो । गदाको ठक्करले बिजुली चम्के जस्तो
आगो उत्पन्न हुन्थ्यो भने मेघ गर्जेको जस्तो भयंकर आवाज आउथ्यो ।
हिरण्याक्षको भएजत्ति मायावी हतियार भगवानको नजिक नपुग्दै भस्म
हुन्थ्यो । अान्त्यमा हिरण्याक्षको शस्त्रअस्त्र सकियो उ अब देहबलको युद्ध
अर्थात कुस्तियुद्ध गर्न लाग्यो । युद्धगर्दै जलभित्र पुगेर भगवानले आफ्नो
बिशाल दाह्राले उस्को वक्षस्थलमा रोपेर संहार गर्नु भयो ।
श्रीमद्भागवत सप्तमस्कन्ध अध्याय २ मा बिस्तृत वर्णन छ ।
जय वराह भगवान ।।
नृसिंह अवतार भगवानको दश अवतार मध्ये चतुर्थ अवतार हो । वराह
अवतारले हिरण्याक्षको वध गरेको पीडाले उस्को युगलभाइ हिरण्यकश्यपु
अति केरोधित भएर तपास्या गर्न गयो । भगवान बिष्णुप्रति क्रँधित मनले
तपस्या गर्दा रुखका पंक्षीहरुले ॐ नमो भगवते वासुदेवाय भनेर गिज्याउदै
उस्को तपस्या भंग गरेकोले दिक्कभएर घरमा आयो । उस्को पुत्र प्रह्लादको
यसैवेला देत्यरानी कयाधुमख गर्भाधान भयो । उ पुनः तपस्यामा गयो ।
कयाधुको गर्भमा देत्यपुत्र हुर्किरहेको थाहापाएर देवराज इन्द्रले कयाधुको
अपहरण गर्यो । आकाशमार्गमा नारदले भेटेर गर्भवतीलाइ यातना नदेउ ।
हिरण्यकश्यपुको पुत्र तिम्रो शत्रुहुदैन । भनेर कयाधुलाइ इन्द्रको बन्धनबाट
मुक्त गरेर वनमा कुटि तयार गरेर प्रह्लादलाइ गर्भदेखिनै ॐ नमो भगवते
वासुदेवायको महामन्त्र सहित भगवानको महिमा वर्णन गरेर कयाधुको
माध्यमले गर्भमा स्थित प्रह्लादलाइ सुनाउथे । यसैकारण प्रह्लाद गर्भमानै
भगवद्भक्तिमा लागे ।
जय नृसिंह भगवान ।
भगवान नृसिंहको अवतार आवेशावतार हो । हिरण्यकश्यपुको वधपछिपनि
वहाँलाइ शान्त गर्न अरुदेवता ब्रह्मा महेश्वर लक्ष्मीले पनि सकेनन । बरु
भक्त प्रल्हाद ॐ नमो भगवते वासुदेवाय जप्दै नजिक गएर भने ।
हे प्रभु गुरूदेव देवर्षिको उपदेश अनुसार तपाइको सौम्यरुपको आराधना गरेको
थिएँ । यस्तो तपाइको रुप देखेर डर लाग्यो । तपाइको शत्रु मेरापिताको अन्त्य
भयो अब तपाइको क्रोधले नष्टहुन लागेको सन्सारलाइ रक्षा गर्नुहोस र मैले
जानेको चारहातमा शंखचक्रगदापद्म लिएको सौम्य स्वरुप धारण गर्नु होस
भने पछि । भगवानले सौम्यरुपलिएर प्रह्लादलाइ काखमा राख्नुभयो ।
दक्षपुत्रि दिती जो कश्यप ऋषिकी पत्नी थिइन । उनमा देवताहरु र देवमाता
अदितीप्रती अतिनै इर्ष्याको भाव थियो । देवताहरुको सुख यश कीर्ति तथा
वैवभ उनलाइ असह्य हुन्थ्यो । देवराज इन्द्रपनि वेलामौकामा ठूलठूलै
गल्ती गर्थे । उनले प्रह्लादपुत्र विरोचनको बाँकि आयु मागे विरोचनले
दियो र मर्यो यो पीडा उस्को पुत्र बलीमा थियो । दितीको प्रेरणा र शुक्र
को निर्देशनमा त्रिलोकको अधिपति हुनकोलागि सय अश्वमेध यज्ञको
प्रारम्भ गर्यो । यो थाहा पाएर देवताहरु माता अदितिकहाँ शरणपरेर
समाधानका उपाय खोज्न अनुरोध गरे । अदितीले पति कश्यपसित
उपाय मागिन कश्यपले पयोव्रतको उपदेश गरे । यसै अनुसार व्रत
गर्दा अदितीका अगाडि भगवान नारायण प्रकट भएर हे माता म स्वयं
तपाइको पुत्र बनेर प्रकट हुनेछु र तपाइका यी सवै कष्ट हरण गर्नेछु ।
यस्का लागि तपाइले महर्षि कश्यपलाइ यो समाचारको जानकारी दिनुहोस ।
यस्तो कुरा सुनेर अदिती अत्यन्त प्रसन्न भएर आश्रमतिर लागिन ।
देवमाता अदितीको गर्भबाट अतिसुन्दर बालक प्रकट भयो । यो दिन अब
आउने द्वादशी हो । यसपाली यो द्वादशी भाद्र २८ गते पर्छ । प्रकट पछि
बालकको शरीर तुरुन्तै वृद्धि भयो र छोटो शरीरको बटुकरुप लिनुभयो ।
महर्षि कश्यपले कर्धनी र कौपिन ब्रह्माले यज्ञोपवित सूर्यले छत्र पृथिवीले
मृगचर्मको आशन र अन्य देवताले एक एक उपहार दिएर भगवान वामनको
सम्मान गरे । माता पिता र देवतालाइ प्रणाम गरेर भन्नु भयो कि यता
कतै भृगुवंशीय ब्राह्मणहरुले ठूलो यज्ञगरेको छ म हेरर आउछु भनेर बलीको
यज्ञ तिर जानु भयो ।
हिरण्यकश्यपु पुनः वनमा गएर कठोर तपस्या गर्दा ब्रह्माजी वाध्य भएर
वरमाग भन्दा पहिलात अमरहुने वर माग्यो । ब्रह्माजीले म पनि अमर
छैन यहाँ सवै अन्त्य हुन्छ । मृत्यो कारण देखाएर अर्को वरमाग भन्दा
१ऽ मलाइ देवता दैत्य राक्षस दानव मानव मध्ये कसैले मार्न नसकोस ।
२ऽ मलाइ शस्त्र अस्त्र केहिले पनि मार्न नसकोस ।
३ऽ मेरो मृत्यु न जलमा न स्थलमाऽ न दिनमा न रातमाऽ न बाहिर न भित्र
बिना शस्त्रअस्त्रले मरौं ।
यस्तो विचित्र वरदान माग्यो र पायोपनि । अब उ उन्मत्तभएर देवताका
पोषक भनेर ऋषिहरु र उनको यज्ञ बिनाश गर्न लाग्यो । भगवान बिष्णु
को नाम लिनेलाइ मृत्युदण्ड दिदै उस्ले आफैंलार्इ भगवानको रूपमा स्वयं
घोषणा गर्यो । पुत्र प्रह्लादले भगवानको भक्ति गरेको उस्लाइ सह्य भएन ।
वीष खुवाउनु पहाडबाट खसाल्नु हात्तिबाट कुल्चाउनु ह्रिंस्रक जनावरको
अगाडि राख्नु बहिनि सिंहिकाको सहायतामा आगोमा जलाउनु जस्ता अनेक
दुष्प्रयास गर्दापनि प्रह्लादलाइ मार्न सकेन । बरु सिंहिका जलेर मरी ।
अन्त्यमा हिरण्यकश्यपुले पुत्र प्रह्लादलाइ राजदरवारको खम्बामा बाँधेर
तेरो भगवान कहाँ छ बोला । भनेर बिशाल खड्ग उठाएर खम्बामा प्रहार
गर्न नपाउदै खम्बा भयंकरको शब्द गरेर फुट्यो र सिर सी्हको चारहात
भइको मानवको जस्तो शरीर भएको विचित्र प्राणी गर्जना गर्दै प्रकट भयो ।
यो देखेर राक्षस समरुहमा हाहाकार भयो । भगवान नृसिंहको हिरण्य
कश्यपुसित एकछिन युद्ध भयो । जब हिरण्यकश्यपु शिथील भयो उस्लाइ
घिसारेर घरको मूलद्वारको संड्घारमा लगेर काखमा उत्तानो पारेर राख्दै
छुराजस्ता धारीला नड्ग्राले उस्को छात्ति चिरेर वध गर्नु भयो ।
भगवानको यो अवतार डरलाग्दो अवतार हो । आज सम्मपनि भागवतीय
आचरणमा रहेर भगवान नृसिंहको जप पाठ आराधना गर्छ भने उस्लाइ
शत्रुवाधा हुदैन ।।
छोटो चरणले पैदल यात्रा गर्दै भगवान बलीको यज्ञस्थलमा पुग्नु भयो ।
भेषभूषाले बटुक ब्राह्मण देखेर अन्न वस्त्र रत्नहरु दिएर बलीका यज्ञ
रक्षकहरु आए तर भगवानले त्यो दान स्वीकार गर्नुभएन बरु महाराज
सित भ्ट्ने र्इच्छा व्यक्त गर्नुभयो । योवेला बलीकी कन्या रत्नमाला
ले देखिन र भगवानको निर्दोष सुन्दर अनुहार कोमल शरीर देखेर आहा
यति सुन्दर त मेरो पुत्र भएको भइ म आफ्नो स्तनपान गराउथें भन्ने
बिचार आयो अन्तर्यामी भगवानले पनि मनमनै तथास्तु भन्नु भयो ।
बली आए के माग्न र्इच्छा छ भन्दा भगवान वामनले मेरो कदमले नापेर
ती कदम भूमि चाहान्छु भन्नु भयो । बलीले गाउँ ब्राह्मणकी कन्या गाइ
इत्यादि धेरैकुरा दिन्छु जेमाग्छौ माग तर यो तीन पाइला भूमि तिमलाइ
के काम भन्दा भगवानले हे राजन मानिसको इच्छा अनन्त हुन्छ । तर
मलाइ तीनकदम भूमि भए पुग्छ दिने भए सड्कल्प गर भन्नु भयो । बलिले
संकल्पगर्न लाग्दा शुक्र कमण्डलुभित्र छिरेर जल रोके । भगवानले कुशले
जल खोल्न लाग्दा शुक्रको एउटा आँखा फुट्यो । अन्यत्यमा बलीले तीन कदम
भूमि दिने सड्कल्प गरे ।
बलिले सड्कल्प गरेपछि भगवानले आफ्नो शरीर बढाउदै विराटरुपमा
आकाशमा बढ्दै जानुभयो । वहाँको शिर बादलबाट पारभएर अन्तरिक्ष
मा पुग्यो । भगवानले पहिलो कदममा सिगै पृथिवी नाप्नुभयो । दोश्रो
कदमले नापेर सत्यलोक पनि नाघेर गयो । यो समयमा ब्रह्माजीले
कमण्डलुले चरण धुँदा गंगा प्रकट भइन । तेश्रो कदम राख्ने ठाउ भएन
अब म आफ्नो तेश्रोकदम कहाँ राखौं । आफ्नो संकल्प व्यर्थ बनाउछौ
कि तेश्रोकदम राख्ने ठाउ दिन्छौ भनेर बलीलाइ सोद्धा बलिले मेरो शिरमा
राख्नुहोस भनेर शिर दिए । तेश्रोकदम भगवानले बलीको शिरमा राखेर
पाताल धसाइ दिनुभयो ।
जय श्रीमन्नारायण ।
राजा सत्यव्रत स्नानगर्न गंगामा जाँदा अञ्जुलीमा उठाएको जलमा एउटा
सानो माछाको बच्चा आयो त्यस्लार्इ राजाले पुन नदिमा राख्न खोज्दा त्यो
माछाले भन्यो हे राजन मलाइ सुरक्षा गर म सानो छु नदिका ठूलामाछाले
मलाइ खान्छन यसैले मलाइ सुरक्षा देउ राज्यभित्रका सवैप्राणीको रक्षागर्नु
रावाको कर्तव्य हो ।
राजाले यो सुनेर माछालाइ कमण्डलुमा राखेर दरवारमा लगे माछा अस्वा
भाविक रूपले बढेकोले बाटामा पानिहालेर राखे त्यहाँपनि अटाएन । तलाउ
खनेर राखे त्यस्मा पनि अटाइ नअटाइ भएर भन्यो हे राजन मलाइ ठाउँ
पुगेन । अब राजाले त्यो माछालाइ पुनः गगामा लगेर छाडे । त्यो माछा
अत्याधिक ठूलो भएको देखेर राजाले भने तपार्इ सामान्य जीव होइन पक्कै
सर्वव्यापी सर्वशक्तिमान नारायण हुनु पर्छ भनेर राजा स्तुति गर्न लागे ।
न ते्ऽरविन्दाक्ष पदोपसर्पणं मृषा भवेत् सर्वसुहृत्प्रियात्मनः ।
यथेतरेषां पृथगात्मनां सतामदीदृशो यद् वपुरद्भुतं हि नः ।।
हे कमल नयन प्रभो जसरि देह आदि अनात्म पदार्थहरुमा आफ्नोपनको
अभिमान गर्ने मानिसको आश्रय व्यर्थै हुन्छ त्यसैगरि तपाइको चरणस्पर्श
त व्यर्थ हुदैन किनकि तपाइ सवैको अहैतुक प्रेमी परमप्रीयतम तथा आत्मा
हुनुह्न्छ । यो वेला तपाएले जुनरुप धारण गरेर मलाइ दर्शन दिनुभयो यो
बडा अद्भूत छ ।।
श्रीमद्भागवत महापुराण स्कन्ध ८ अध्याय २४ श्लोक ३० ।।
यो समयमा बलवान दैत्यहरु थिए । त्यसमध्ये एउटाले ब्रह्माजीको
संरक्षणमा रहेको वेद हरण गरेर लग्यो । यसका साथै मन्वन्तरको
परिवर्तनको समय पनि भएकोले भगवान शिवका सहायताले प्रलय
गराएर महासमुन्द्रबाट वेद ल्याउनु थियो । भगवानले यस्तो मत्स्य
को अवतार लिएर वेद हरणगर्ने त्यो दैंत्यलाइ संहार गरेर वेद ल्याउनु
भयो । जब प्रलयको समुन्द्रमा एउटा बिशाल डुड्गा आउछ तिमिले
सवै स्थावर जड्गमको वीज सहित सप्तऋषिलाइ लीएर त्यो डुड्गामा
बस र शेषनागको डोरी बनाएर आफ्नो डुड्गा त्यो बिशाल माछाको
सिड्गमा बाँध्नु भन्ने भगवानको आदेश अनुसार राजाले त्यसै गरे ।
सातदिन सम्मको प्रलय पछि जब जल शान्तभयो अनि वैवस्वत
मन्वन्तरको सृष्टि प्रारम्भ भयो ।
बिस्तृतमा प्रस्तुत गर्दा धेरै लामो हुनेहुँदा संक्षेपमा राखेको छु । बिस्तृत
रुपमा थाहा पाउन भागवतको अष्टमस्कन्धको २४ अध्यायमा हेर्नुहोला
को दिति नामकी पत्नीवाट जन्मेका युगल पुत्र मध्ये हिरण्याक्ष नामको दैंत्य
ले देवताको यजन गर्ने पृथिवीका मानिसलार्इ नाशगर्ने उद्देश्यले पृथिवीलार्इ
सागरको जलभित्र लगेर लुकायो । देवताहरु ब्रह्माजीको शरणमा गएर विनती
गर्दा भगवानले ब्रह्माजीको नाकको टिद्रबाट जौको दाना जत्रो आकारको सानो
जीव प्रकट भएर बाहिर आएपछी भयंकर आकृतिको बिशाल शरीरको वराहको
रुपमा बढेर सागरमा प्रवेश गर्यो । सागरको पीँदमा लुकाइएको पृथिवीलाइ
आफ्नो बलीष्ठ दाह्रामा अड्याएर पानि बाहिर ल्याएर अन्तरिक्षमा स्थापित
गर्नुभयो ।
भगवान वराहसित अति क्रुद्धभएर युद्धको चुनौती दियो । भगवान पनि यहि
चाहनुहुन्थ्यो । घमासान युद्ध भयो । गदाको ठक्करले बिजुली चम्के जस्तो
आगो उत्पन्न हुन्थ्यो भने मेघ गर्जेको जस्तो भयंकर आवाज आउथ्यो ।
हिरण्याक्षको भएजत्ति मायावी हतियार भगवानको नजिक नपुग्दै भस्म
हुन्थ्यो । अान्त्यमा हिरण्याक्षको शस्त्रअस्त्र सकियो उ अब देहबलको युद्ध
अर्थात कुस्तियुद्ध गर्न लाग्यो । युद्धगर्दै जलभित्र पुगेर भगवानले आफ्नो
बिशाल दाह्राले उस्को वक्षस्थलमा रोपेर संहार गर्नु भयो ।
श्रीमद्भागवत सप्तमस्कन्ध अध्याय २ मा बिस्तृत वर्णन छ ।
जय वराह भगवान ।।
अवतारले हिरण्याक्षको वध गरेको पीडाले उस्को युगलभाइ हिरण्यकश्यपु
अति केरोधित भएर तपास्या गर्न गयो । भगवान बिष्णुप्रति क्रँधित मनले
तपस्या गर्दा रुखका पंक्षीहरुले ॐ नमो भगवते वासुदेवाय भनेर गिज्याउदै
उस्को तपस्या भंग गरेकोले दिक्कभएर घरमा आयो । उस्को पुत्र प्रह्लादको
यसैवेला देत्यरानी कयाधुमख गर्भाधान भयो । उ पुनः तपस्यामा गयो ।
कयाधुको गर्भमा देत्यपुत्र हुर्किरहेको थाहापाएर देवराज इन्द्रले कयाधुको
अपहरण गर्यो । आकाशमार्गमा नारदले भेटेर गर्भवतीलाइ यातना नदेउ ।
हिरण्यकश्यपुको पुत्र तिम्रो शत्रुहुदैन । भनेर कयाधुलाइ इन्द्रको बन्धनबाट
मुक्त गरेर वनमा कुटि तयार गरेर प्रह्लादलाइ गर्भदेखिनै ॐ नमो भगवते
वासुदेवायको महामन्त्र सहित भगवानको महिमा वर्णन गरेर कयाधुको
माध्यमले गर्भमा स्थित प्रह्लादलाइ सुनाउथे । यसैकारण प्रह्लाद गर्भमानै
भगवद्भक्तिमा लागे ।
जय नृसिंह भगवान ।
वहाँलाइ शान्त गर्न अरुदेवता ब्रह्मा महेश्वर लक्ष्मीले पनि सकेनन । बरु
भक्त प्रल्हाद ॐ नमो भगवते वासुदेवाय जप्दै नजिक गएर भने ।
हे प्रभु गुरूदेव देवर्षिको उपदेश अनुसार तपाइको सौम्यरुपको आराधना गरेको
थिएँ । यस्तो तपाइको रुप देखेर डर लाग्यो । तपाइको शत्रु मेरापिताको अन्त्य
भयो अब तपाइको क्रोधले नष्टहुन लागेको सन्सारलाइ रक्षा गर्नुहोस र मैले
जानेको चारहातमा शंखचक्रगदापद्म लिएको सौम्य स्वरुप धारण गर्नु होस
भने पछि । भगवानले सौम्यरुपलिएर प्रह्लादलाइ काखमा राख्नुभयो ।
अदितीप्रती अतिनै इर्ष्याको भाव थियो । देवताहरुको सुख यश कीर्ति तथा
वैवभ उनलाइ असह्य हुन्थ्यो । देवराज इन्द्रपनि वेलामौकामा ठूलठूलै
गल्ती गर्थे । उनले प्रह्लादपुत्र विरोचनको बाँकि आयु मागे विरोचनले
दियो र मर्यो यो पीडा उस्को पुत्र बलीमा थियो । दितीको प्रेरणा र शुक्र
को निर्देशनमा त्रिलोकको अधिपति हुनकोलागि सय अश्वमेध यज्ञको
प्रारम्भ गर्यो । यो थाहा पाएर देवताहरु माता अदितिकहाँ शरणपरेर
समाधानका उपाय खोज्न अनुरोध गरे । अदितीले पति कश्यपसित
उपाय मागिन कश्यपले पयोव्रतको उपदेश गरे । यसै अनुसार व्रत
गर्दा अदितीका अगाडि भगवान नारायण प्रकट भएर हे माता म स्वयं
तपाइको पुत्र बनेर प्रकट हुनेछु र तपाइका यी सवै कष्ट हरण गर्नेछु ।
यस्का लागि तपाइले महर्षि कश्यपलाइ यो समाचारको जानकारी दिनुहोस ।
यस्तो कुरा सुनेर अदिती अत्यन्त प्रसन्न भएर आश्रमतिर लागिन ।
आउने द्वादशी हो । यसपाली यो द्वादशी भाद्र २८ गते पर्छ । प्रकट पछि
बालकको शरीर तुरुन्तै वृद्धि भयो र छोटो शरीरको बटुकरुप लिनुभयो ।
महर्षि कश्यपले कर्धनी र कौपिन ब्रह्माले यज्ञोपवित सूर्यले छत्र पृथिवीले
मृगचर्मको आशन र अन्य देवताले एक एक उपहार दिएर भगवान वामनको
सम्मान गरे । माता पिता र देवतालाइ प्रणाम गरेर भन्नु भयो कि यता
कतै भृगुवंशीय ब्राह्मणहरुले ठूलो यज्ञगरेको छ म हेरर आउछु भनेर बलीको
यज्ञ तिर जानु भयो ।
वरमाग भन्दा पहिलात अमरहुने वर माग्यो । ब्रह्माजीले म पनि अमर
छैन यहाँ सवै अन्त्य हुन्छ । मृत्यो कारण देखाएर अर्को वरमाग भन्दा
१ऽ मलाइ देवता दैत्य राक्षस दानव मानव मध्ये कसैले मार्न नसकोस ।
२ऽ मलाइ शस्त्र अस्त्र केहिले पनि मार्न नसकोस ।
३ऽ मेरो मृत्यु न जलमा न स्थलमाऽ न दिनमा न रातमाऽ न बाहिर न भित्र
बिना शस्त्रअस्त्रले मरौं ।
यस्तो विचित्र वरदान माग्यो र पायोपनि । अब उ उन्मत्तभएर देवताका
पोषक भनेर ऋषिहरु र उनको यज्ञ बिनाश गर्न लाग्यो । भगवान बिष्णु
को नाम लिनेलाइ मृत्युदण्ड दिदै उस्ले आफैंलार्इ भगवानको रूपमा स्वयं
घोषणा गर्यो । पुत्र प्रह्लादले भगवानको भक्ति गरेको उस्लाइ सह्य भएन ।
वीष खुवाउनु पहाडबाट खसाल्नु हात्तिबाट कुल्चाउनु ह्रिंस्रक जनावरको
अगाडि राख्नु बहिनि सिंहिकाको सहायतामा आगोमा जलाउनु जस्ता अनेक
दुष्प्रयास गर्दापनि प्रह्लादलाइ मार्न सकेन । बरु सिंहिका जलेर मरी ।
तेरो भगवान कहाँ छ बोला । भनेर बिशाल खड्ग उठाएर खम्बामा प्रहार
गर्न नपाउदै खम्बा भयंकरको शब्द गरेर फुट्यो र सिर सी्हको चारहात
भइको मानवको जस्तो शरीर भएको विचित्र प्राणी गर्जना गर्दै प्रकट भयो ।
यो देखेर राक्षस समरुहमा हाहाकार भयो । भगवान नृसिंहको हिरण्य
कश्यपुसित एकछिन युद्ध भयो । जब हिरण्यकश्यपु शिथील भयो उस्लाइ
घिसारेर घरको मूलद्वारको संड्घारमा लगेर काखमा उत्तानो पारेर राख्दै
छुराजस्ता धारीला नड्ग्राले उस्को छात्ति चिरेर वध गर्नु भयो ।
भगवानको यो अवतार डरलाग्दो अवतार हो । आज सम्मपनि भागवतीय
आचरणमा रहेर भगवान नृसिंहको जप पाठ आराधना गर्छ भने उस्लाइ
शत्रुवाधा हुदैन ।।
भेषभूषाले बटुक ब्राह्मण देखेर अन्न वस्त्र रत्नहरु दिएर बलीका यज्ञ
रक्षकहरु आए तर भगवानले त्यो दान स्वीकार गर्नुभएन बरु महाराज
सित भ्ट्ने र्इच्छा व्यक्त गर्नुभयो । योवेला बलीकी कन्या रत्नमाला
ले देखिन र भगवानको निर्दोष सुन्दर अनुहार कोमल शरीर देखेर आहा
यति सुन्दर त मेरो पुत्र भएको भइ म आफ्नो स्तनपान गराउथें भन्ने
बिचार आयो अन्तर्यामी भगवानले पनि मनमनै तथास्तु भन्नु भयो ।
बली आए के माग्न र्इच्छा छ भन्दा भगवान वामनले मेरो कदमले नापेर
ती कदम भूमि चाहान्छु भन्नु भयो । बलीले गाउँ ब्राह्मणकी कन्या गाइ
इत्यादि धेरैकुरा दिन्छु जेमाग्छौ माग तर यो तीन पाइला भूमि तिमलाइ
के काम भन्दा भगवानले हे राजन मानिसको इच्छा अनन्त हुन्छ । तर
मलाइ तीनकदम भूमि भए पुग्छ दिने भए सड्कल्प गर भन्नु भयो । बलिले
संकल्पगर्न लाग्दा शुक्र कमण्डलुभित्र छिरेर जल रोके । भगवानले कुशले
जल खोल्न लाग्दा शुक्रको एउटा आँखा फुट्यो । अन्यत्यमा बलीले तीन कदम
भूमि दिने सड्कल्प गरे ।
आकाशमा बढ्दै जानुभयो । वहाँको शिर बादलबाट पारभएर अन्तरिक्ष
मा पुग्यो । भगवानले पहिलो कदममा सिगै पृथिवी नाप्नुभयो । दोश्रो
कदमले नापेर सत्यलोक पनि नाघेर गयो । यो समयमा ब्रह्माजीले
कमण्डलुले चरण धुँदा गंगा प्रकट भइन । तेश्रो कदम राख्ने ठाउ भएन
अब म आफ्नो तेश्रोकदम कहाँ राखौं । आफ्नो संकल्प व्यर्थ बनाउछौ
कि तेश्रोकदम राख्ने ठाउ दिन्छौ भनेर बलीलाइ सोद्धा बलिले मेरो शिरमा
राख्नुहोस भनेर शिर दिए । तेश्रोकदम भगवानले बलीको शिरमा राखेर
पाताल धसाइ दिनुभयो ।
Tuesday, September 6, 2016
राशि अनुसार रोग को उपचार
हुनत कतिपयलाई यो बिधी अन्धबिश्वास पनि लाग्न सक्ला। एक पल्ट अपनाएर हेर्नु होला, अवस्य लाभ मिल्नेछ।
ज्योतिष आनन्द सुबेदी ९८४१२३३२९२
परापूर्वकालदेखि देखि रोगबाट पीडित मानिसहरूलाई न त रोग न त रोगहरु को लक्षण पत्ता नलाग्दा ज्योतिष शास्त्र अनुसार एसरी ऊपचार गरिन्छ। एदी हजुर हरुको पनि एही समस्या छ भने आफ्नो राशी अनुसार यो तरिका अपनाउनु र स्वास्थ लाभ लिनुहोला।
मेष> रातो
रङ्को बोतलमा पानी राखेर दिन भरी तेस्लाई घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही
पानी सँग त्रिफला चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवन गर्नाले धेरै लाभ मिल्ने छ।
वृष> सेतो रङ्को बोतलमा पानी राखेर दिन भरी तेस्लाई घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग मरिच, सुक्खा अदुवा, दालचिनी पाउडर, मिसाएर चुर्ण बनाइ बेलुका खाना पछी दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
मिथुन> हरियो रङको बोतलमा पानी राखेर दिन भरी तेस्लाई घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानीमा त्रिफला चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
कर्कट> सेतो रङको बोतलमा पानी राखेर दिनभरी तेस्लाई घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग मरिज, सुक्खा अदुवा र दालचिनिको चुर्ण मिसाएर दैनिक १ चम्चा सेवन गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
सिंह> रातो रङको बोतलमा पानी राखेर दिनभरी तेस्लाई घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग त्रिफला चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
कन्या> हरियो रङको बोतलमा पानी राखेर तेस्लाई दिनभरी घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग त्रिफला चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
तुला> सेतो रङको बोतलमा पानी राखेर तेस्लाई दिनभरी घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग त्रिफला चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
बृश्चिक> रातो रङको बोतलमा पानी राखेर तेस्लाई दिनभरी घाममा राखुहोला। बेलुका तेही पानी सँग त्रिफला चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
धनु> पहेलो रङको बोतलमा पानी राखेर तेस्लाई दिनभरी घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग मरिज, दालचिनी र सुक्खा अदुवामा १ चम्चा त्रिफला चुर्ण दैनिक सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
मकर> निलो रङको बोतलमा पानी राखेर तेस्लाई दिनभरी घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग त्रिफला चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
कुम्भ> रातो वा निलो रङको बोतलमा पानी राखेर तेस्लाई दिनभरी घाममा राख्नु होला। बेलुका तेही पानी सँग एउटा ल्वाङ चपाउने र त्रिफला चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
मिन> पहेलो रङको बोतलमा पानी राखेर तेस्लाई दिनभरी घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग मरिज, सुख्खा अधुवा, दालचिनी र त्रिफलाको चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
ज्योतिष आनन्द सुबेदी ९८४१२३३२९२
वृष> सेतो रङ्को बोतलमा पानी राखेर दिन भरी तेस्लाई घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग मरिच, सुक्खा अदुवा, दालचिनी पाउडर, मिसाएर चुर्ण बनाइ बेलुका खाना पछी दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
मिथुन> हरियो रङको बोतलमा पानी राखेर दिन भरी तेस्लाई घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानीमा त्रिफला चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
कर्कट> सेतो रङको बोतलमा पानी राखेर दिनभरी तेस्लाई घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग मरिज, सुक्खा अदुवा र दालचिनिको चुर्ण मिसाएर दैनिक १ चम्चा सेवन गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
सिंह> रातो रङको बोतलमा पानी राखेर दिनभरी तेस्लाई घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग त्रिफला चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
कन्या> हरियो रङको बोतलमा पानी राखेर तेस्लाई दिनभरी घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग त्रिफला चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
तुला> सेतो रङको बोतलमा पानी राखेर तेस्लाई दिनभरी घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग त्रिफला चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
बृश्चिक> रातो रङको बोतलमा पानी राखेर तेस्लाई दिनभरी घाममा राखुहोला। बेलुका तेही पानी सँग त्रिफला चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
धनु> पहेलो रङको बोतलमा पानी राखेर तेस्लाई दिनभरी घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग मरिज, दालचिनी र सुक्खा अदुवामा १ चम्चा त्रिफला चुर्ण दैनिक सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
मकर> निलो रङको बोतलमा पानी राखेर तेस्लाई दिनभरी घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग त्रिफला चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
कुम्भ> रातो वा निलो रङको बोतलमा पानी राखेर तेस्लाई दिनभरी घाममा राख्नु होला। बेलुका तेही पानी सँग एउटा ल्वाङ चपाउने र त्रिफला चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
मिन> पहेलो रङको बोतलमा पानी राखेर तेस्लाई दिनभरी घाममा राख्नुहोला। बेलुका तेही पानी सँग मरिज, सुख्खा अधुवा, दालचिनी र त्रिफलाको चुर्ण दैनिक १ चम्चा सेवान गर्नाले निकै लाभ मिल्ने छ।
ज्योतिष आनन्द सुबेदी ९८४१२३३२९२
विद्यार्थीले कुन राशी भएकाहरुले कसरी पढ्ने ?
मेष-मेष राशि हुनेहरुका लागि पुर्व दिशामा अध्ययन कक्ष राम्रो हुन्छ ।
वृष- वृष राशि हुनेहरुका लागि पुर्व र दक्षिण दिशामा अध्ययन कक्ष राख्दा राम्रो हुन्छ ।
मिथुन – यो राशिको मलिक बुध हो तसर्थ यी राशिका विद्यार्थी लाइ उत्तर पश्चिम कोण राम्रो हुन्छ ।
कर्कट- कर्कट राशिका लागि उत्तर दिशा राम्रो मानिन्छ।
सिंह- सिंह राशि भएका व्याक्तिको लागि पूर्व दक्षिण दिशा राम्रो मानिन्छ।
कन्याः यो राशिको लागि दक्षिण दिशा पढ्ने कोठा उचित हुन्छ ।
तुला- तुला राशि हुनेहरुका लागि पश्चिम दिशा पढ्ने कक्ष बनाउनु उत्तम हुन्छ ।
वृश्चिक-यो राशि हुनेहरुका लागि उत्तर पश्चिम दिशा राम्रो मानिन्छ ।
धनु -धनु राशि हुनेहरुका लागि उत्तर पुर्व दिशा राम्रो मानिन्छ ।
मकर- मकर राशि भएकाहरुका लागि दक्षिण पश्चिम कोण राम्रो हुन्छ ।
कुम्भ- यो राशि हुनेहरुका लागि पश्चिम दिशा राम्रो हुन्छ ।
मीन- मीन राशि हुनेहरुका लागि उत्तर दिशा उत्तम मानिन्छ ।
अब पढ्दा ध्यान दिनुपर्ने केहि टिप्सहरु पनि ।
पढ्नका लागि रात्री अबेर भन्दा ब्रह्ममुहूर्त यानीकी बिहानको समयमा पढेको कूरा धेरै समयसम्म मतिष्कमा रहिरहन्छ ।
कमजोर विद्यार्थीले ब्रह्मीबुटी अर्थात् घाेलटाप्रेकाे ताबिज बनाएर गलामा लगाउनाले फाइदा हुन्छ ।
यदि परीक्षाको समयमा आत्तिने बानि छ भने विद्यार्थीले दायांस्वर अथवा सूर्य स्वर चल्दा कठिन विषयको अध्ययन गर्नाले सहजता संग याद हूने गर्दछ ।
खुला झ्याल ढाेकाको समिपमा बसेर अध्ययन गर्न उचित हुदैन किनभने खुला ढाेका र झ्यालले गर्दा एकाग्रता खलबलिन सक्छ ।
विद्यार्थीले पूर्वउत्तर मूख गरेर बसेको छ भने उसलाइ सकरात्मक उर्जा प्राप्ती हुन्छ र पढाइमा मन लाग्ने हुन्छ ।
Wednesday, August 31, 2016
जब दानवी आत्माहरू ज्यादा सक्रिय हुन्छन्, तब मनुष्यहरूमा पनि दानवी प्रवृत्तिकाे असर बढ्न जान्छ ।
अाैंशीमा भूतप्रेत सक्रिय हुन्छन्…… एउटा विश्वास वा अन्धविश्वास ??
रहस्यमय हुने गर्छ अमावस्या वा अाैंशी, नकारात्मक शक्तिकाे प्रभाव रहने गर्छ हिन्दु धर्ममा पूर्णिमा, अमावस्या र ग्रहणकाे रहस्यलार्इ उजागर गरिएकाे छ। यसका अलावा वर्षमा यस्ता कतिपय महत्वपूर्ण दिन र रात हुन्छन् जसले पृथ्वी र मानव मनमा गहिराे प्रभाव पार्दछन्। तिनीहरूमध्ये पनि महिनामा पर्ने २ दिन सबभन्दा महत्वपूर्ण छन्- पूर्णिमा र अमावस्या। पूर्णिमा र अमावस्याबाट धेरै मानिसहरू डराइरहेका हुन्छन्। त्यसमा पनि खास गरेर मानिसहरूमा अमावस्याप्रति ज्यादा डर हुने गर्छ।
वर्षभरिमा १२ पूर्णिमा र १२ अमावस्या हुन्छन्। सबैकाे अलग-अलग महत्व छ। हिन्दू पञ्चांग अनुसार महिनाकाे ३० दिनलार्इ चन्द्र कलाका आधारमा १५-१५ दिनका २ पक्षहरूमा बाँडिएकाे छ- शुक्ल पक्ष र कृष्ण पक्ष। शुक्ल पक्षकाे अन्तिम दिनलाृइ पूर्णिमा भनिन्छ भने कृष्ण पक्षकाे अन्तिम दिनलार्इ अमावस्या। अमावस्या : वर्षकाे मान वा हिसाबबाट उत्तरायण तथा महिनाकाे हिसाबले शुक्ल पक्षमा देव आत्माहरू सक्रिय हुन्छन् भने दक्षिणायन तथा कृष्ण पक्षमा दैत्य आत्माहरू ज्यादा सक्रिय रहन्छन्। जब दानवी आत्माहरू ज्यादा सक्रिय हुन्छन्, तब मनुष्यहरूमा पनि दानवी प्रवृत्तिकाे असर बढ्न जान्छ । त्यसैले उक्त दिनहरूका महत्वपूर्ण दिनमा व्यक्तिकाे मन-मस्तिष्कलार्इ धर्मतिर अाकृष्ट गरिन्छ । अमावस्याकाे दिन भूत-प्रेत, पितृ, पिशाच, निशाचर जीव-जन्तु र दैत्य ज्यादा सक्रिय र उन्मुक्त रहन्छन्। यस्ताे दिनकाे प्रकृतिलार्इ बुझेर विशेष सावधानी अपनाउनु पर्दछ।
प्रेतकाे शरीरकाे रचनामा २५ प्रतिशत फिजिकल एटम र ७५ प्रतिशत इथरिक एटम हुन्छ। यसै गरी पितृ शरीरकाे निर्माणमा २५ प्रतिशत इथरिक एटम र ७५ प्रतिशत एस्ट्रल एटम हुने गर्छ। यदि इथरिक एटम सघन हुन गएमा प्रेतहरूकाे छायाचित्र लिन सकिन्छ र त्यसै गरी और यदि एस्ट्रल एटम सघन हुन गएमा पितृहरूकाे पनि छायाचित्र उतार्न सकिन्छ। ज्योतिषशास्त्रमा चन्द्रलार्इ मनकाे देवता मानिएकाे छ। अमावस्याकाे दिन चन्द्रमा देखिँदैन। यस्ताेमा जुन मानिस अति भावुक हुन्छन्, तिनीहरूमाथि यस विषयकाे सर्वाधिक प्रभाव पर्दछ। युवतीहरू मनले नै अत्यन्त भावुक हुन्छन्। यस दिन चन्द्रमा देखिँदैन । त्यसैले त यसबाट हाम्राे शरीरमा हलचल अधिक मात्रामा बढ्न जान्छ। जुन व्यक्ति नकारात्मक सोच भएकाे हुन्छ त्यसलार्इ नकारात्मक शक्ति अाफ्नाे प्रभावमा लिने काम गर्छ । धर्मग्रन्थहरूमा चन्द्रमाकाे १६ अाैँ कलालार्इ ‘अमा’ भनिएकाे छ। चन्द्रमण्डलकाे ‘अमा’ नामकाे महाकला छ जसमा चन्द्रमाकाे १६ कलाहरूकाे शक्ति समावेश छ। शास्त्रहरूमा अमाका अनेक नाम आएका छन्, जस्तै अमावस्या, सूर्य-चन्द्र संगम, पञ्चदशी, अमावसी, अमावासी वा अमामासी। अमावस्याका दिन चन्द्रमा देखिँदैन अर्थात जसकाे क्षय र उदय हुँदैन त्यसैलार्इ अमावस्या भनिएकाे छ, त्यसैलार्इ यसलार्इ ‘कुहू अमावस्या’ पनि भनिन्छ ।
अमावस्या महिनामा एकपटक मात्र आउँदछ। शास्त्रहरूमा अमावस्या तिथिकाे स्वामी पितृदेवलार्इ मानिएकाे छ। अमावस्या सूर्य र चन्द्र काे मिलन काल हाे। यस दिन दुबै एकै राशिमा हुन्छन्। सोमवती अमावस्या, भौमवती अमावस्या, मौनी अमावस्या, शनि अमावस्या, हरियाली अमावस्या, दिवाली अमावस्या, सर्वपितृ अमावस्या आदि मुख्य अमावस्याहरू हुन्। अमावस्याकाे दिन के नगर्ने…. * यस दिन कुनै पनि प्रकारका तामसिक वस्तुहरू सेवन गर्नु हुँदैन। * यस दिन रक्सी आदि नशालु पदार्थबाट पनि टाढे बस्नुपृछ। यी चीजहरूले शरीरमा मात्र हाेइन, तपार्इंकाे भविष्यमाथि पनि दुष्परिणाम गराउन सक्छन्। * जानकार मानिसहरू त कतिसम्म भन्छन् भने चतुर्दशी, अमावस्या र प्रतिपदा उक्त ३ दिन पवित्र बनिरहनुमा नै भलाइ छ। वेबदुनियाबाट नेपालीमा अनुवाद । भाषा अनुवादकः कुमार पाैडेल
रहस्यमय हुने गर्छ अमावस्या वा अाैंशी, नकारात्मक शक्तिकाे प्रभाव रहने गर्छ हिन्दु धर्ममा पूर्णिमा, अमावस्या र ग्रहणकाे रहस्यलार्इ उजागर गरिएकाे छ। यसका अलावा वर्षमा यस्ता कतिपय महत्वपूर्ण दिन र रात हुन्छन् जसले पृथ्वी र मानव मनमा गहिराे प्रभाव पार्दछन्। तिनीहरूमध्ये पनि महिनामा पर्ने २ दिन सबभन्दा महत्वपूर्ण छन्- पूर्णिमा र अमावस्या। पूर्णिमा र अमावस्याबाट धेरै मानिसहरू डराइरहेका हुन्छन्। त्यसमा पनि खास गरेर मानिसहरूमा अमावस्याप्रति ज्यादा डर हुने गर्छ।
वर्षभरिमा १२ पूर्णिमा र १२ अमावस्या हुन्छन्। सबैकाे अलग-अलग महत्व छ। हिन्दू पञ्चांग अनुसार महिनाकाे ३० दिनलार्इ चन्द्र कलाका आधारमा १५-१५ दिनका २ पक्षहरूमा बाँडिएकाे छ- शुक्ल पक्ष र कृष्ण पक्ष। शुक्ल पक्षकाे अन्तिम दिनलाृइ पूर्णिमा भनिन्छ भने कृष्ण पक्षकाे अन्तिम दिनलार्इ अमावस्या। अमावस्या : वर्षकाे मान वा हिसाबबाट उत्तरायण तथा महिनाकाे हिसाबले शुक्ल पक्षमा देव आत्माहरू सक्रिय हुन्छन् भने दक्षिणायन तथा कृष्ण पक्षमा दैत्य आत्माहरू ज्यादा सक्रिय रहन्छन्। जब दानवी आत्माहरू ज्यादा सक्रिय हुन्छन्, तब मनुष्यहरूमा पनि दानवी प्रवृत्तिकाे असर बढ्न जान्छ । त्यसैले उक्त दिनहरूका महत्वपूर्ण दिनमा व्यक्तिकाे मन-मस्तिष्कलार्इ धर्मतिर अाकृष्ट गरिन्छ । अमावस्याकाे दिन भूत-प्रेत, पितृ, पिशाच, निशाचर जीव-जन्तु र दैत्य ज्यादा सक्रिय र उन्मुक्त रहन्छन्। यस्ताे दिनकाे प्रकृतिलार्इ बुझेर विशेष सावधानी अपनाउनु पर्दछ।
प्रेतकाे शरीरकाे रचनामा २५ प्रतिशत फिजिकल एटम र ७५ प्रतिशत इथरिक एटम हुन्छ। यसै गरी पितृ शरीरकाे निर्माणमा २५ प्रतिशत इथरिक एटम र ७५ प्रतिशत एस्ट्रल एटम हुने गर्छ। यदि इथरिक एटम सघन हुन गएमा प्रेतहरूकाे छायाचित्र लिन सकिन्छ र त्यसै गरी और यदि एस्ट्रल एटम सघन हुन गएमा पितृहरूकाे पनि छायाचित्र उतार्न सकिन्छ। ज्योतिषशास्त्रमा चन्द्रलार्इ मनकाे देवता मानिएकाे छ। अमावस्याकाे दिन चन्द्रमा देखिँदैन। यस्ताेमा जुन मानिस अति भावुक हुन्छन्, तिनीहरूमाथि यस विषयकाे सर्वाधिक प्रभाव पर्दछ। युवतीहरू मनले नै अत्यन्त भावुक हुन्छन्। यस दिन चन्द्रमा देखिँदैन । त्यसैले त यसबाट हाम्राे शरीरमा हलचल अधिक मात्रामा बढ्न जान्छ। जुन व्यक्ति नकारात्मक सोच भएकाे हुन्छ त्यसलार्इ नकारात्मक शक्ति अाफ्नाे प्रभावमा लिने काम गर्छ । धर्मग्रन्थहरूमा चन्द्रमाकाे १६ अाैँ कलालार्इ ‘अमा’ भनिएकाे छ। चन्द्रमण्डलकाे ‘अमा’ नामकाे महाकला छ जसमा चन्द्रमाकाे १६ कलाहरूकाे शक्ति समावेश छ। शास्त्रहरूमा अमाका अनेक नाम आएका छन्, जस्तै अमावस्या, सूर्य-चन्द्र संगम, पञ्चदशी, अमावसी, अमावासी वा अमामासी। अमावस्याका दिन चन्द्रमा देखिँदैन अर्थात जसकाे क्षय र उदय हुँदैन त्यसैलार्इ अमावस्या भनिएकाे छ, त्यसैलार्इ यसलार्इ ‘कुहू अमावस्या’ पनि भनिन्छ ।
अमावस्या महिनामा एकपटक मात्र आउँदछ। शास्त्रहरूमा अमावस्या तिथिकाे स्वामी पितृदेवलार्इ मानिएकाे छ। अमावस्या सूर्य र चन्द्र काे मिलन काल हाे। यस दिन दुबै एकै राशिमा हुन्छन्। सोमवती अमावस्या, भौमवती अमावस्या, मौनी अमावस्या, शनि अमावस्या, हरियाली अमावस्या, दिवाली अमावस्या, सर्वपितृ अमावस्या आदि मुख्य अमावस्याहरू हुन्। अमावस्याकाे दिन के नगर्ने…. * यस दिन कुनै पनि प्रकारका तामसिक वस्तुहरू सेवन गर्नु हुँदैन। * यस दिन रक्सी आदि नशालु पदार्थबाट पनि टाढे बस्नुपृछ। यी चीजहरूले शरीरमा मात्र हाेइन, तपार्इंकाे भविष्यमाथि पनि दुष्परिणाम गराउन सक्छन्। * जानकार मानिसहरू त कतिसम्म भन्छन् भने चतुर्दशी, अमावस्या र प्रतिपदा उक्त ३ दिन पवित्र बनिरहनुमा नै भलाइ छ। वेबदुनियाबाट नेपालीमा अनुवाद । भाषा अनुवादकः कुमार पाैडेल
जो मनुष्यको मृत्यु हुन लागेको हुन्छ, ऊ बोल्न खोज्दछ तर बोल्न सक्दैन।
आज हामी तपाईँहरूलाई गरुड पुराणमा लेखिएका केहि रोचक कुराहरूको बारेमा बताउन गैरहेका छौँ ।
१.गरुड पुराणका अनुसार, जो मनुष्यको मृत्यु हुन लागेको हुन्छ, ऊ बोल्न खोज्दछ तर बोल्न सक्दैन। अन्त्यमा उसका सबै इन्द्रियहरू (बोल्ने, सुन्ने, आदि) नष्ट भएर जान्छन् र ऊ अचल अवस्थामा पुग्दछ। यसपछि उसको मुखबाट फिँज निस्कन थाल्दछ र कसै(कसैको मुखबाट र्याल पनि निस्किन थाल्दछ।
त्यतिबेला यमराजका दुई यमदूतहरू आइपुग्छन्। उनीहरूको अनुहार एकदमै भयानक हुने पुराणमा लेखिएको छ। उनीहरूले आफ्ने लामा–लामा नङलाई शस्त्रको रूपमा प्रयोग गर्ने गर्छन्। उनीहरूको आँखा पनि ठूल्ठूला हुन्छन्। यस्तो भयङ्कर यमदूतहरूलाई देखेर प्राणी भयभीत भई मलमूत्र त्याग गर्न थाल्दछन्। त्यस समय प्राणीको शरीरबाट ‘अंगूष्ठमात्रा’ (औँलाको जत्रै) जीव ‘हा हा’ शब्द निकाल्दै निस्किन्छ र यमदूतहरूले उसलाई समाउँदछन्।
२. यमदूतहरूले त्यस जीवलाई समातेर तुरुन्तै यमलोकतर्फ लैजान्छन्, जसरी राजाका सैनिकहरूले कुनै अपराधीहरूलाई समातेर लैजान्छन् । यमलोक जाँदै गर्दा बाटोमा जतिसुकै थाकेर लखतरान भएपनि यमदूतहरूले त्यस जीवलाई थकाई मार्ने मौका दिँदैनन् । उसलाई नर्कमा मिल्ने सजाय र दुःखहरूको बारेमा बारम्बार सुनाइरहन्छन् । यमदूतहरूको यस्तो डरलाग्दो कुरा सुनेर त्यस जीवात्मा रुन थाल्दछन् तर ऊप्रति कसैले पनि दया गर्दैनन्।
३. अनेकौँ दुःख र कष्ट भोग्दै त्यस जीवात्मालाई यमदूतहरूले अन्धकारको बाटो हुँदै यमलोक लैजान्छन्।
४. गरुड पुराणका अनुसार, यमलोक ९९ हजार योजन बिस्तार रहेको छ। एक योजन बराबर चार कोस अर्थात १४ किलोमिटर हुन्छ । तर यमदूतहरूले त्यस जीवात्मालाई एकैक्षणमा त्यहाँबाट कटाउँछन् । अब उनीहरूले त्यस आत्माको पाप र पुण्यलाई नापेर सोहि अनुसार सजाय दिन्छन् । त्यसपश्चात यमराजको आज्ञा लिएर यमदूतहरूले त्यस आत्मालाई फेरि उसकै घरसम्म छोडिदिन्छन् ।
५. घर फर्किएर उक्त आत्मा पुनः आफ्नै शरीरमा प्रवेश गर्न चाहन्छन्, तर यमदूतको बन्धनबाट उसले मुक्ति पाउन सक्दैन र केहि दिनसम्म उसको आत्मा आफ्नै घरमा भौँतारिरहन्छ ।
६. गरुड पुराणका अनुसार, मनुष्यको मृत्युपश्चात १० दिनसम्म पिण्डदान अनिवार्य दिनुपर्दछ। त्यस पिण्डदानलाई यमदूतहरूले प्रतिदिन चार भागमा छुट्याउँछन्। त्यसमध्ये २ भाग पञ्चमहाभूतका लागि छुट्याइन्छ, तेस्रो भाग यमदूतको हुन्छ भने चौथो भाग प्रेतात्माले खान पाउँछन् । यसरी ८ दिनसम्म उसको पिण्डलाई चारभागमा छुट्याइन्छ । त्यसपछि ९औँ दिनको पिण्डदानले त्यस आत्मालाई शरीर मिल्दछ र १०औँ दिनको पिण्डले उसको शरीरलाई चल्ने शक्ति प्राप्त हुन्छ ।
७. यता पृथ्वीमा त्यस व्यक्तिको शरीर जलाइसकेपछि उता यमलोकमा उसको शरीरको कठपुतली उत्पन्न हुन्छ । पहिलो दिन चढाइएको पिण्डले त्यसको शिर बन्छ, दोस्रो दिनको पिण्डले घाँटी र काँध, तेस्रो दिनमा हृदय, चौथो दिनमा पिठ्यूँ, पाँचौँ दिनमा नाभी, छैठौँ र सातौँ दिनमा कम्मर र यौनाङ्ग, आठौँ दिनमा खुट्टा, नौवौँ र दशौँ दिनमा भोकप्यास–मायादया लगायतका भावनाहरू त्यस कठपुतलीमा गएर जोडिन्छ र एउटा पूर्ण शरीर उत्पन्न हुन्छ। त्यसपछि मात्रै ११औँ र १२औँ दिनमा उसको शरीरले भोजन गर्न पाउँदछ।
८. अझसम्मका यी सबै गतिविधिहरू यमलोक नपुग्दैको बाटोमा पर्ने यमदूतहरूको स्थलमा हुने गर्दछ । १३औँ दिनमा उसको शरीरलाई यमदूतहरूले बाँदरलाई जसरी समातेर बाँधिदिन्छन् र एक्लै यमलोक पठाइदिन्छन् । बाटोमा उसको लागि खानेकुराहरू पनि केहि हुँदैन। यमलोकसम्म पुग्ने बाटो वेतरणी नदीलाई छोडेर ८६ हजार योजन विस्तार रहेको भगवान विष्णुले गरुडलाई बताएका छन् । ४७ दिनसम्म भोक र प्यासले तड्पिँदै लगातार हिँडेर उक्त शरीर यमलोक पुग्छन् । यसरी यमलोक जाँदैगर्दा उसले सोह्र वटा पूरहरू पार गरेर जानुपर्ने हुन्छ।
९. ती सोह्रपूरहरूको नाम यस प्रकार रहेका छन्– सौम्य, सौरिपूर, नगेन्द्रभवन, गन्धर्व, शैलागम, क्रौँच, क्रूरपूर, विचित्रभवन, ब्रह्मापाद, दुःखद, नानान्क्रदपूर, सुतप्तभवन, रौद्र, पयोवर्षण, शीतढ्य र बहुभीति। यी सोह्र पूरहरू पार गरिसकेपछि अगाडि यमराज पूरी आउँदछ। यसरी धर्म र पापको फल सँगसँगै भोग्दै यमदूतको पाशोमा बाँधिएर हाहाकार गर्दै आफ्नो घर छोडेर आत्मा यमराजपूरी पुग्दछन्।
👏👏 तेस्रो आँखा 👏👏
👉 सुदर्शन अधिकारी आर्य ✍
Thursday, August 25, 2016
आजको राशिफल
वि ।सं । २०७३ भाद्र १० गते तदनुसार ई । सं । २०१६ अगष्टा २६ तारिख
ज्योतिष आनन्द सुबेदी ९८४१२३३२९२
ज्योतिष आनन्द सुबेदी ९८४१२३३२९२
मेष (चु, चे, चो, ला, लि, लु, ले, लो, अ) –
आज चिताउँदै नचिताएको कुनै एउटा महत्वपूर्ण कार्य सिद्धि हुने छ । आज विपरीतलिङ्गीसँग विनम्र भावले व्यवहार गर्दा धेरै फाइदा हुने योग छ । समाजसेवा गर्दा प्रशंसा प्राप्त हुनेछ । कुनै रोकिएको काममा ध्यान दिनु भएमा सफल हुनेछ । साथीभाइसित भेटघाट हुने योगसमेत छ । आजका लागि शुभअङ्क ४ र शुभरङ्ग हरियो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ बुं बुधाय नमः यस मन्त्रको कम्तीमा ८ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
आज चिताउँदै नचिताएको कुनै एउटा महत्वपूर्ण कार्य सिद्धि हुने छ । आज विपरीतलिङ्गीसँग विनम्र भावले व्यवहार गर्दा धेरै फाइदा हुने योग छ । समाजसेवा गर्दा प्रशंसा प्राप्त हुनेछ । कुनै रोकिएको काममा ध्यान दिनु भएमा सफल हुनेछ । साथीभाइसित भेटघाट हुने योगसमेत छ । आजका लागि शुभअङ्क ४ र शुभरङ्ग हरियो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ बुं बुधाय नमः यस मन्त्रको कम्तीमा ८ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
बृष (इ, उ, ए, ओ, बा, बि, बु, बे, बो) –
आज तपाईंको आत्मविश्वासमा अभिबृद्धि हुनेछ । दाजुभाइ र दिदीबहिनीमा पनि खुसीको वातावरण बन्नेछ । मातापिता र अभिभावक वर्गसँगको सम्बन्ध अत्यन्त राम्रो हुनेछ । तपाईं यदि कुनै पेसामा आबद्ध हुनुहुन्छ भने बढुवा वा प्रशंसा समेत पाउने सम्भावना छ । आजका लागि शुभअङ्क ७ र शुभरङ्ग कालो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ शं शनैश्चराय नमः यस मन्त्रको कम्तीमा २३ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
आज तपाईंको आत्मविश्वासमा अभिबृद्धि हुनेछ । दाजुभाइ र दिदीबहिनीमा पनि खुसीको वातावरण बन्नेछ । मातापिता र अभिभावक वर्गसँगको सम्बन्ध अत्यन्त राम्रो हुनेछ । तपाईं यदि कुनै पेसामा आबद्ध हुनुहुन्छ भने बढुवा वा प्रशंसा समेत पाउने सम्भावना छ । आजका लागि शुभअङ्क ७ र शुभरङ्ग कालो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ शं शनैश्चराय नमः यस मन्त्रको कम्तीमा २३ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
मिथुन (का, कि, कु, घ, ङ, छ, के, को, ह) –
आज पारिवारिक समस्याले मन खिन्न हुनेछ । नजिकैको मित्र वा नातेदारले अपमानित तुल्याउन सक्छ । धार्मिक र सामाजिक क्षेत्रमा ठूलै धनराशि खर्च हुनसक्छ र मानसम्मान र प्रतिष्ठामा समेत आँच आउने सम्भावना देखिन्छ । धेरै दिनपछि बिगतमा भएका कमीकमजोरीको मूल्याङ्कन गर्न जाँगर चल्नेछ । आजका लागि शुभअङ्क ५ र शुभरङ्ग बैजनी वा पहेंलो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ नमो भगवते वासुदेवाय यस मन्त्रको कम्तीमा ९ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
आज पारिवारिक समस्याले मन खिन्न हुनेछ । नजिकैको मित्र वा नातेदारले अपमानित तुल्याउन सक्छ । धार्मिक र सामाजिक क्षेत्रमा ठूलै धनराशि खर्च हुनसक्छ र मानसम्मान र प्रतिष्ठामा समेत आँच आउने सम्भावना देखिन्छ । धेरै दिनपछि बिगतमा भएका कमीकमजोरीको मूल्याङ्कन गर्न जाँगर चल्नेछ । आजका लागि शुभअङ्क ५ र शुभरङ्ग बैजनी वा पहेंलो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ नमो भगवते वासुदेवाय यस मन्त्रको कम्तीमा ९ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
कर्कट (हि, हु, हे, हो, डा, डि, डु, डे, डो) –
प्रत्येक काममा बाधाअडचन आउने र ढिलो गरी कार्यसम्पादन हुने दिन छ । बोलीमा संयमता अपनाउनु होला, आफूले भनेको कुराले विपरीत अर्थ प्रदान गर्न सक्छ । नजिकैको मित्र वा नातेदारले अपमानित तुल्याउन सक्छ । सामाजिक र परोपकारका मार्गमा अवरोध हुनेछ । प्रतिष्ठा प्राप्तिका लागि संघर्ष गर्नुपर्छ । आजका लागि शुभअङ्क ६ र शुभरङ्ग सेतो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ गुरवे नमः यस मन्त्रको कम्तीमा २४ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
प्रत्येक काममा बाधाअडचन आउने र ढिलो गरी कार्यसम्पादन हुने दिन छ । बोलीमा संयमता अपनाउनु होला, आफूले भनेको कुराले विपरीत अर्थ प्रदान गर्न सक्छ । नजिकैको मित्र वा नातेदारले अपमानित तुल्याउन सक्छ । सामाजिक र परोपकारका मार्गमा अवरोध हुनेछ । प्रतिष्ठा प्राप्तिका लागि संघर्ष गर्नुपर्छ । आजका लागि शुभअङ्क ६ र शुभरङ्ग सेतो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ गुरवे नमः यस मन्त्रको कम्तीमा २४ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
सिंह (मा, मि, मु, मे, मो, टा, टि, टु, टे) –
आज लामोसमयदेखि देखिएका उल्झन सुल्झाउने महत्वपूर्र्ण दिन हो । पेसा वा व्यवसायका असजिला पक्षको निराकरणका लागि गरिएको प्रयास सफल हुन सक्छ । तर्कवितर्क, वादविवाद, छलफल र पढाइलेखाइका क्षेत्रमा सक्रिय भइने छ । दिन भाग्यशाली भएर देखा पर्नेछ । आजका लागि शुभअङ्क ८ र शुभरङ्ग ध्वाँसे हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ रां राहवे नमः यस मन्त्रको कम्तीमा १८ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
आज लामोसमयदेखि देखिएका उल्झन सुल्झाउने महत्वपूर्र्ण दिन हो । पेसा वा व्यवसायका असजिला पक्षको निराकरणका लागि गरिएको प्रयास सफल हुन सक्छ । तर्कवितर्क, वादविवाद, छलफल र पढाइलेखाइका क्षेत्रमा सक्रिय भइने छ । दिन भाग्यशाली भएर देखा पर्नेछ । आजका लागि शुभअङ्क ८ र शुभरङ्ग ध्वाँसे हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ रां राहवे नमः यस मन्त्रको कम्तीमा १८ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
कन्या (टो, प, पि, पु, ष, ण, ठ, पे, पो) –
बौद्धिक क्षेत्र राम्रो देखिन्छ । बिहान ज्ञानगुनका क्षेत्रमा मन आकर्षित भएपनि दिउँसोबाट प्रतिकूल समय सुरु हुनेछ । कसैसँग व्यर्थमा तर्क, बहस र वादविवाद गर्नु पर्ला । प्रेममा धोका हुने सम्भावना छ । आर्थिक तथा शारीरिक शक्तिमा ह्रास आउने छ । छटपटी र असन्तुष्टि बढ्ने छ । आजका लागि शुभअङ्क ६ र शुभरङ्ग सफा र चम्किलो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ शुं शुक्राय नमः यस मन्त्रको कम्तीमा ११ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
बौद्धिक क्षेत्र राम्रो देखिन्छ । बिहान ज्ञानगुनका क्षेत्रमा मन आकर्षित भएपनि दिउँसोबाट प्रतिकूल समय सुरु हुनेछ । कसैसँग व्यर्थमा तर्क, बहस र वादविवाद गर्नु पर्ला । प्रेममा धोका हुने सम्भावना छ । आर्थिक तथा शारीरिक शक्तिमा ह्रास आउने छ । छटपटी र असन्तुष्टि बढ्ने छ । आजका लागि शुभअङ्क ६ र शुभरङ्ग सफा र चम्किलो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ शुं शुक्राय नमः यस मन्त्रको कम्तीमा ११ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
तुला (र, रि, रु, रे, रो, ता, ति, तु, ते) –
पारिवारिक वातावरण आफूअनुकूल नहुनाले दिक्क लाग्नेछ । भाइबहिनी वा सन्तति विरुद्धमा जानसक्छन् । आर्थिक मामिलामा त्यस्तो ठूलो उपलब्धी लिन सकिने छैन । उता घरायसी समस्यासमेत बढ्न थाल्नेछ । ज्ञानगुनका क्षेत्रमा निष्क्रियता बढ्ने छ । बौद्धिक र सृजनात्मक क्षमता ह्रास आउने छ । आजका लागि शुभअङ्क ७ र शुभरङ्ग नीलो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ मृत्युञ्जयाय नमः यस मन्त्रको कम्तीमा २३ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
पारिवारिक वातावरण आफूअनुकूल नहुनाले दिक्क लाग्नेछ । भाइबहिनी वा सन्तति विरुद्धमा जानसक्छन् । आर्थिक मामिलामा त्यस्तो ठूलो उपलब्धी लिन सकिने छैन । उता घरायसी समस्यासमेत बढ्न थाल्नेछ । ज्ञानगुनका क्षेत्रमा निष्क्रियता बढ्ने छ । बौद्धिक र सृजनात्मक क्षमता ह्रास आउने छ । आजका लागि शुभअङ्क ७ र शुभरङ्ग नीलो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ मृत्युञ्जयाय नमः यस मन्त्रको कम्तीमा २३ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
बृश्चिक (तो, ना, नि, नु, ने, नो, या, यि, यु) –
आजको दिन लाभदायक देखिन्न । कुनै नयाँ काममा हात हाल्नु श्रेयस्कर हुँदैन । व्यापार व्यवसायबाट नाफाघाटा बराबर रहने योग छ । आज शरीर अस्वस्थ हुनसक्छ । स्वास्थ्योपचारमा धन खर्च हुन सक्छ विचार गर्नुहोला । चोटपटकको भय र मानसिक तनाव हुनेछ । उता झुठो फत्तुर पनि आइलाग्न सक्छ । आजका लागि शुभअङ्क २ र शुभरङ्ग सेतो वा घिउरङ्ग हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ नमः शिवाय यस मन्त्रको कम्तीमा २१ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
आजको दिन लाभदायक देखिन्न । कुनै नयाँ काममा हात हाल्नु श्रेयस्कर हुँदैन । व्यापार व्यवसायबाट नाफाघाटा बराबर रहने योग छ । आज शरीर अस्वस्थ हुनसक्छ । स्वास्थ्योपचारमा धन खर्च हुन सक्छ विचार गर्नुहोला । चोटपटकको भय र मानसिक तनाव हुनेछ । उता झुठो फत्तुर पनि आइलाग्न सक्छ । आजका लागि शुभअङ्क २ र शुभरङ्ग सेतो वा घिउरङ्ग हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ नमः शिवाय यस मन्त्रको कम्तीमा २१ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
धनु (ये, यो, भ, भि, भु, ध, फा, ढ, भे) –
आत्मीयजनहरूसँग भेटघाट हुनेछ । आज तपाईंको चाहनाबमोजिम कार्य सम्पन्न हुनेछ । मन अध्यात्म र दर्शनतर्फ आकर्षित बन्नेछ । साथीभाइ र बन्धुबान्धवले सहयोग गर्नेछन् । यात्रा सम्पन्न र सफलतम सिद्ध हुनेछ । राज्यपक्षबाट सम्मानित हुने अवसर पाइने छ । आजका लागि शुभअङ्क ४ र शुभरङ्ग पहेंलो वा गुलाबी हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ महालक्ष्म्यै नमः यस मन्त्रको कम्तीमा ९ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
आत्मीयजनहरूसँग भेटघाट हुनेछ । आज तपाईंको चाहनाबमोजिम कार्य सम्पन्न हुनेछ । मन अध्यात्म र दर्शनतर्फ आकर्षित बन्नेछ । साथीभाइ र बन्धुबान्धवले सहयोग गर्नेछन् । यात्रा सम्पन्न र सफलतम सिद्ध हुनेछ । राज्यपक्षबाट सम्मानित हुने अवसर पाइने छ । आजका लागि शुभअङ्क ४ र शुभरङ्ग पहेंलो वा गुलाबी हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ महालक्ष्म्यै नमः यस मन्त्रको कम्तीमा ९ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
मकर (भो, ज, जि, खि, खु, खे, खो, गा, गि) –
पारिवारिक उल्झनमा समय बिताउनु पर्नेछ । ठूलो लगानी गर्नु पर्ने समस्याहरू देखिन सक्छन् । सोचेको कामबाट उस्तो फाइदा पुग्नसक्दैन । विभिन्न सामाग्री किनमेल गर्न बाँकी छ भने आजका लागि थाती राख्नु बेस हुनेछ । नातागोताभित्रका विपरीतलिङ्गी सदस्यहरुसँग मनमुटाव हुनसक्छ । आजका लागि शुभअङ्क २ र शुभरङ्ग सेतो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ सों सोमाय नमः यस मन्त्रको कम्तीमा ११ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
पारिवारिक उल्झनमा समय बिताउनु पर्नेछ । ठूलो लगानी गर्नु पर्ने समस्याहरू देखिन सक्छन् । सोचेको कामबाट उस्तो फाइदा पुग्नसक्दैन । विभिन्न सामाग्री किनमेल गर्न बाँकी छ भने आजका लागि थाती राख्नु बेस हुनेछ । नातागोताभित्रका विपरीतलिङ्गी सदस्यहरुसँग मनमुटाव हुनसक्छ । आजका लागि शुभअङ्क २ र शुभरङ्ग सेतो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ सों सोमाय नमः यस मन्त्रको कम्तीमा ११ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
कुम्भ (गु, गे, गो, सा, सि, सु, से, सो, द) –
तपाईंको खराब र दिक्क लाग्दो समयको समाप्ति हुँदैछ, अब हाँसखेल र मनोरञ्जनका लागि मन आकर्षित हुनेछ । धेरै दिनपछि आज साँझ पारिवारिक रमझमका लागि समय र धनको जोहो हुनेछ । अध्ययन—अध्यापनको क्षेत्रमा प्रगतिको खबर सुन्न पाउनु हुनेछ । पेसा र व्यवसायबाट लाभ हुनेछ । आजका लागि शुभअङ्क ३ र शुभरङ्ग सिन्दुरे रातो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ हं हनुमते नमः यस मन्त्रको कम्तीमा २३ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
तपाईंको खराब र दिक्क लाग्दो समयको समाप्ति हुँदैछ, अब हाँसखेल र मनोरञ्जनका लागि मन आकर्षित हुनेछ । धेरै दिनपछि आज साँझ पारिवारिक रमझमका लागि समय र धनको जोहो हुनेछ । अध्ययन—अध्यापनको क्षेत्रमा प्रगतिको खबर सुन्न पाउनु हुनेछ । पेसा र व्यवसायबाट लाभ हुनेछ । आजका लागि शुभअङ्क ३ र शुभरङ्ग सिन्दुरे रातो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ हं हनुमते नमः यस मन्त्रको कम्तीमा २३ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
मीन (दि, दु, थ, झ, ञ, दे, दो, च, चि) –
मिश्रित प्रभाव प्राप्त हुने भए पनि आजको दिन सकारात्मक छैन । दिउँसो शत्रुपक्षका अनिष्ट व्यवहारको सन्देश प्राप्त हुने देखिन्छ । प्रतिशोधको भावना त्याग्नु राम्रो हुनेछ । कृषिजन्य व्यवसायमा गरिएको मिहिनेतबाट लाभ प्राप्त हुन नसक्दा दिक्क लाग्न सक्छ । सानातिना कामको झमेला आउनसक्छ । आजका लागि शुभअङ्क ६ र शुभरङ्ग सेतो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ सरस्वत्यै नमः यस मन्त्रको कम्तीमा ११ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
मिश्रित प्रभाव प्राप्त हुने भए पनि आजको दिन सकारात्मक छैन । दिउँसो शत्रुपक्षका अनिष्ट व्यवहारको सन्देश प्राप्त हुने देखिन्छ । प्रतिशोधको भावना त्याग्नु राम्रो हुनेछ । कृषिजन्य व्यवसायमा गरिएको मिहिनेतबाट लाभ प्राप्त हुन नसक्दा दिक्क लाग्न सक्छ । सानातिना कामको झमेला आउनसक्छ । आजका लागि शुभअङ्क ६ र शुभरङ्ग सेतो हो भने कुनै शुभकर्म गर्नु पूर्व वा यात्रामा जानु अघि आज ॐ सरस्वत्यै नमः यस मन्त्रको कम्तीमा ११ पटक जप गरी आरम्भ गर्दा लाभ प्राप्त हुनेछ ।
Friday, August 19, 2016
जोयालाई के को आधारमा नेपाली नागरिकता दिने ?
सागर पौडेल झापा
जोया भाग्यमानी रहेछिन, अबैधानिक रुपमा नेपाल बस्दा पनि फूलमाला लगाएर आफ्नो देश जाने सौभाग्य पाईन, युरोप अमेरिका तिर हुन्थिन भने हद्कड़ी लगाएर जहाजसम्म जानुपर्थ्यो ! अहिले जोयाको समाचारले सामाजिक संजाल तताएको छ । धेरैले जोयाको पक्षमा समाचार र स्टाटस लेखेका छन ! हामी नेपाली सधै यसैगरी भावनामा बहकिन्छौ ! नेपाल बस्न पाउने वा नेपाली नागरिकता पाउने दाएरा संबिधानले प्रष्टसंग तोकेको अवस्थामा जोया कसरी नेपाल बस्न पाउछिन ? जोयाले नियम, प्रकृया पुरा नगरिकन कसरी नेपाली नागरिकता पाउन सक्छिन ? उसको नेपाल बस्ने भिषा छैन, बिवाह दर्ता पनि भएको छैन, उनको प्रेमी भनेको व्यक्तिले उनलाई छाडेको अवस्था छ भने कुन कानुनले उनलाई नेपालमा राख्न मिल्छ ? ६० लाख युवा बिदेशमा छन, अब यसैगरी सबैले विदेशीलाई भुडी बोकाउदै नेपाल ल्याउछ्न भने कानुनी प्रकृया नै नपुराई सबैलाई नेपाली नागरिकता दिदै जाने ?
नेपाली नागरिकता कसरी केका आधारमा लिन पाईन्छ भनेर संबिधानले प्रष्ट संग भनेको छैन र ? कि देश भावनामा चल्छ ? के नेपाली चेली भुडी बोकेर युरोप, अमेरिका तिर बच्चा जन्माउछन भने उनीहरुले युरोपेली वा अमेरिकन नागरिकता पाउछन त ? उत्तर- अह पाउदैनन ! अमेरिका बेलायत तिर को कुरा गर्दा ,यदी कुनै बेलायतीले बिदेशी महिलासंग बिवाह गर्छ भने उसले आफ्नो श्रीमतीलाई बेलायत ल्याउन पनि बार्षिक २२ हजार ५०० कमाउने जागिर गर्नुपर्छ र कर तिरेको हुनुपर्छ ! उसले मेरो श्रीमतीलाई म पाल्न सक्छु भन्ने आधार पेश गरेपछी मात्र उसको श्रीमती आफ्नो लोग्नेको डिपेन्डेण्ट भिषामा बेलायत आउँन पाउछिन अनि बेलायतमा २ बर्ष संगै बसेपछी, लाईफ ईन युके टेस्ट पास गरेपछि मात्र उसको श्रीमतीले पिआर लिन सक्छिन र पिआर लिएको ५ बर्ष पछी मात्र ब्रिटिस पासपोट लिन सक्छिन ! जोयाको सन्दर्भमा उनको नेपालमा बिवाह दर्ता पनि भएको छैन, नेपालमा बस्ने भिषा पनि छैन, उनको श्रीमान भनिएको केटाले उनलाई छाडेको अवस्था छ ! यदी जोया बेलायतमा हुन्थिन भने बेलायत सरकारले उनलाई फूलमाला होईन हद्कड़ी लगाएर जहाजसम्म पुराउथ्यो यसर्थ नेपालको सन्दर्भमा म जोयालाई भाग्यमानी ठान्छु, ईज्जतका साथ आफ्नो देश फर्कने अवसर प्राप्त गरिन !
Thursday, August 18, 2016
" बुवा " यस्तो एउटा क्रेडिट कार्ड हो जो सित ब्यालेन्स नभएर पनि हाम्रो सपना पूरा गर्ने कोसिस गर्दछ ///
ध्यानपुर्वक पढ्नु आँखा बाट आँसु आउनेछ 
धेरै रिसाएर म घरबाट निस्किए...
यति धेरै रिस थियो कि म बुवा को नै जुत्ता लगाएर निस्किएछु ।
` म आज घर छोडीदिनेछु , तब मात्र फर्किन्छु जब म धेरै ठूलो मान्छे बन्छु ` ...
जब मोटर साइकल दिलाउन सक्नुहुन्न भने किन ठूलो मान्छे बनाउने सपना देखाउनुहुन्छ ....
आज म बुवा को पर्स पनि उठाएर लिएर आएको थिए , पर्स कसैलाई हात सम्म लगाउन दिनुहुन्थेन ।
मलाई थाहा छ यो पर्समा पक्कै पनि हिसाब को डायरी हुनुपर्छ , थाहा त पाउँ यसमा कति माल लुकाउनुभएको छ ...?
आमासित पनि .....
त्यसैले कहिल्यै हात लगाउन दिनुहुन्थिएन कसैलाई ,
जब कच्ची सडक बाट पार गरेर पारी आए , मलाई लाग्यो जुत्तामा केही घोचिरहेको छ ।
मैले जुत्ता निकालेर हेरे , मेरो पैतालाबाट हल्का रगत निस्किरहेको थियो ,
जुत्ताको कुनै किल निस्किएको थियो , दर्द त भयो नै साथ मा रिस पनि उठ्यो ।
तर मलाई जानू नै थियो घर छोडेर , जब थोरै टाढा पुगे , मलाई खुट्टामा गिलो - गिलो महसुस भयो , सडकमा पानी फैलिएको थियो ।
खुट्टा उठाएर हेर्दा खेरी जुत्ताको तलको भाग च्यातिएको रहेछ ,
जसोतसो लगंडीदै बस स्टप सम्म पुगे , थाहा पाए कि एक घण्टासम्म कुनै बस छैन ।
मैले सोचे पर्स को खानतलासी गर्छु अब ,
मैले पर्स खोले एउटा पेपर देखे , लेखिएको थियो ,
` ल्यापटप को लागि 40 हजार उधारो लिए ´
तर ल्यापटप त घरमा मसित छ ?.
दोस्रो एउटा मोडिएको पन्ना थियो , त्यसमा उहाँको कुनै हबी डे को बारे लेखिएको थियो ,
त्यसमा हवि लेखिएको थियो ,
` राम्रो जुत्ता लगाउने ´
` ओह ! केवल राम्रो जुत्ता लगाउने ...."
तर उहाँ को जुत्ता त ..........
आमाले बितेको चार महिना देखि प्रत्येक बिहान भन्ने गर्नुहुन्थ्यो कि एक जोडी नयाँ जुत्ता किन्नु ,
र उहाँ ले हरेक पटक भन्नुहुन्थ्यो ` अहिले त यो अझै छ महिना सम्म चल्छ ´
मैले अब थाहा पाए यो कति चल्छ "
.....तेस्रो पेपर .....
` पुरानो स्कुटर दिनुहोस एक्सेन्जमा नयाँ मोटर साइकल लिएर जानुहोस "
मेरो त दिमाग नै घुम्यो सक्ड भए .....
बुवाको स्कुटर ........
ओह्ह !
म घरतर्फ कुदे ....
अब खुट्टामा त्यो किल ले घोचिरहेको थिएन ,
म घर पुगे ...
न बुवा थियो न स्कुटर ..
ओह्ह सेट ! ...यो मैले के गरे ..??..
मैले बुझे उहाँ कहाँ जानुभएको थियो
म फेरि दौडे ...
र एजेन्सी अफिस पुगे बुवा त्यही हुनुहुन्थ्यो .../
मैले उहाँसित गला लगाए , आँसु रोक्न सकिन ,...पुरै अनुहार आँसु ले भिज्यो ,
.... होइन बुवा होइन ... मलाई चाहिदैन मोटरसाइकल ,
तपाईं नयाँ जुत्ता लिनुस , मलाई ठूलो मान्छे बन्नुछ त्यो पनि तपाइको तरीकाले ,
" आमा " एउटा यस्तो बैंक हो जहाँ तपाईं हरेक भावना , दुख जम्मा गर्न सक्नुहुन्छ ,
र
" बुवा " यस्तो एउटा क्रेडिट कार्ड हो जो सित ब्यालेन्स नभएर पनि हाम्रो सपना पूरा गर्ने कोसिस गर्दछ ///
यदि तपाइको दिल मा यो स्टोरीले छोयो भने लाइक + शेयर अवस्य गर्नुहोला ।।।
आजको राषिफल
२०७३ भाद्र ३ गते शुक्रबार, २०१६ अगष्ट १९ तारिख
ज्योतिष आनन्द सुबेदी ९८४१२३३२९२
मेष - चु, चे, चो, ला, लि, लु, ले, लो, अ
प्रतीक्षित नतिजाले उत्साह जगाउनेछ। प्रतिस्पर्धीहरूले हार खानेछन् भने सहयोगीहरूले राम्रो साथ दिनेछन्। दोहोर्याएर प्रयत्न गर्दा रोकिएका काम बन्न सक्छन्। थोरै लाभ भए पनि ठूलो आवश्यकता पूरा हुनेछ। मध्याह्नदेखि साथीभाइसँग सन्तुलित व्यवहार गर्नुहोला। आफन्तहरू टाढिनेछन् भने काम बिग्रने डरले सताउनेछ। पहिले दिएको वचनले अप्ठ्यारो पार्न सक्छ।
बृष - इ, उ, ए, ओ, बा, बि, बु, बे, बो
काममा लगनशील बन्न नसक्ता शुभचिन्तकहरूले आलोचना गर्न सक्छन्। वादविवादले काममा बाधा पुर्याउन सक्छ। प्रतिस्पर्धीहरूले सक्रियता बढाउलान्। सहयोगीहरूको भावना बुझ्ने प्रयत्न गर्नुहोला। मध्याह्नदेखि रोकिएका काम बन्नेछन् भने नयाँ काम प्रारम्भ गर्न सकिनेछ।प्रतिस्पर्धीलाई पछि पार्न सकिनेछ। व्यापार तथा कृषिमा मनग्य धन लाभ हुनेछ।
मिथुन - का, कि, कु, घ, ङ, छ, के, को, ह
ठूलो फाइदा उठाउन नसकिए पनि नियमित काम सम्पादन हुनेछन्। जमघटले अलमल बढाउन सक्छ। आँटले काम लिन नसक्दा केही पछि परिए पनि मध्याह्नपछि स्थितिमा सुधार आउनेछ। दीर्घकालसम्म फाइदा हुने काम प्रारम्भ हुनेछ। विभिन्न अवसर प्राप्त हुनेछन् भने बोलीको भरमा काम सम्पादन हुन सक्छ। तार्किक क्षमताले लाभ र मानसम्मान दिलाउनेछ।
कर्कट - हि, हु, हे, हो, डा, डि, डु, डे, डो
सुरुमा खर्च लागे पनि दिगो फाइदा हुने काममा लगानी गर्ने अवसर जुट्न सक्छ। चुनौतीहरू पन्छाउ“दै रोकिएका काम बनाउन सकिनेछ। छर–छिमेकमा असमझदारी बढ्ने योग देखिए पनि मध्याह्नपछि स्थितिमा सुधार आउनेछ। चिताएका काममा शुभचिन्तकहरूले साथ दिनेछन्। टाढाका साथीभाइको निम्तो प्राप्त हुन सक्छ। पारिवारिक भेटघाटले खुसियाली छाउनेछ।
सिंह - मा, मि, मु, मे, मो, टा, टि, टु, टे
मेहनत गर्दा आम्दानीका नयाँ स्रोत फेला पर्नेछन्। श्रमको उचित मूल्यांकन हुनेछ भने गरेका कामबाट सामान्य लाभ मिल्नेछ। ऋणमोचन हुने सम्भावना छ। मध्याह्नदेखि र्इर्ष्या गर्नेहरूले फसाउन सक्छन्। सोखले फजुल खर्च बढाउन सक्छ। आलस्य गर्दा काम बीचैमा रोकिन सक्छ। अर्थ संग्रहमा बाधा पुग्नेछ। तापनि लगनशील बन्दा दिगो काम प्रारम्भ हुन सक्छ।
कन्या - टो, प, पि, पु, ष, ण, ठ, पे, पो
अरूलाई प्रभावित पारेर काम बनाउने समय छ। प्रतिष्ठित काम गरेर धेरैको मन लोभ्याउन सकिनेछ। विशिष्ट व्यक्तित्वहरूसँग मित्रता बढ्नेछ। आफ्नो क्षेत्रमा प्रभुत्व जमाउन सफल भइनेछ। मध्याह्नदेखि आम्दानी बढ्नेछ। दिगो फाइदाका लागि लगानी बढाउन सकिनेछ। गरिएका कामको राम्रै मूल्यांकन हुनेछ। विभिन्न भौतिक साधनहरू जुट्नेछन् र प्रसन्नता पनि मिल्नेछ।
तुला - र, रि, रु, रे, रो, ता, ति, तु, ते
समुदायको हितमा राम्रै काम गर्न सकिनेछ। सामाजिक उत्तरदायित्व वहन गर्दै फाइदा हुने काम र जिम्मेवारी हात पार्ने मौका छ। कीर्तिमानी काम सुरु गर्ने समय छ। धेरैले साथ दिनेछन्। मध्याह्नपछि अरूलाई प्रभावित पारेर काम बनाउने समय छ। प्रतिष्ठित काम गरेर आफ्नो क्षेत्रमा प्रभुत्व जमाउन सफल भइनेछ। विशिष्ट व्यक्तित्वहरूसँग मित्रता बढ्नेछ।
बृश्चिक - तो, ना, नि, नु, ने, नो, या, यि, यु
काम बिग्रने भयले सताउनेछ भने न्यून उपलब्धिमा चित्त बुझाउनुपर्ने परिस्थिति देखिन्छ। स्वास्थ्यका लागि आहारविहारमा ध्यान पुर्याउनुहोला। मध्याह्नपछि सामाजिक उत्तरदायित्व हातलाग्न सक्छ। कमजोरीले चिन्ता बढाउन सक्छ। नयाँ कामको जिम्मेवारी प्राप्त हुनेछ। धार्मिक तथा परोपकारजन्य क्रियाकलापबाट प्रतिष्ठा पाइनेछ। मेहनत गर्दा भाग्यले साथ दिनेछ।
धनु - ये, यो, भ, भि, भु, ध, फा, ढ, भे
व्यापार–व्यवसायमा लाभ हुनेछ। व्यावसाय विस्तारका लागि यात्रा गर्ने अवसर प्राप्त हुनेछ। काममा परिवारजनको साथले उत्साहित भइनेछ। प्रेम वा मित्रताको बन्धन कसिने समय छ। मध्याह्नपछि भने सानातिना समस्यामै अल्झनुपर्ने देखिन्छ। स्वास्थ्यगत समस्याले सताउन सक्छ। तापनि सुखदुःखमा साथ दिनेहरू भेटिनेछन्। मेहनत गर्दा चिताएका काम बन्नेछन्।
मकर - भो, ज, जि, खि, खु, खे, खो, गा, गि
रकम तथा भौतिक साधन जुट्नाले दिगो फाइदा हुने काम प्रारम्भ हुन सक्छ। परिस्थितिसँग केही सम्झौता गर्नुपरे पनि प्रयत्न गर्दा लक्ष्यमा पुग्न सकिनेछ। अधिकार र प्रतिष्ठा सफल भइनेछ। मध्याह्नदेखि कामको चापबाट फुर्सद पाइनेछ। विभिन्न सहयोग र उपहार प्राप्त हुनेछन्। रमाइलो यात्रा गर्ने अवसर जुट्नुका साथै अतिथिका रूपमा सम्मान प्राप्त होला।
कुम्भ - गु, गे, गो, सा, सि, सु, से, सो, द
समयको मागअनुसार चल्न नसक्दा अलि दुःख पाइनेछ। अरूका लागि बुद्धि र श्रम खर्चनुर्ला। पेटको खराबीले स्वास्थ्य कमजोर रहनेछ। अप्ठ्यारा परिस्थितिसँग सम्झौता गर्नुपर्दा मन खिन्न रहनेछ। मध्याह्नदेखि काम सम्पादन हुनाले पराक्रम र उत्साह बढ्नेछ। व्यापारमा विशेष फाइदा उठाउन सकिनेछ। प्रतिस्पर्धीलाई उछिन्दै आम्दानी बढाउने अवसर प्राप्त हुनेछ।
मीन - दि, दु, थ, झ, ञ, दे, दो, च, चि
अरूको फाइदाका लागि उपयोग भइनेछ भने परिस्थिति आफ्ना लागि अलि प्रतिकूल रहन सक्छ। काम बिग्रने डरले सताइरहनेछ। साझेदारीमा समस्या आउनुका साथै पहिलेको सम्झौता भंग हुन सक्छ। ईर्ष्यालु मन भएकाहरूले सताउन सक्छन्। स्वास्थ्य पनि कमजोर बन्न सक्छ। आफ्नो मेहनतबाट अरूले फाइदा उठाउने कोसिस गर्नेछन्। समयको गतिलाई पछ्याउने प्रयत्न गर्नुहोला।
Wednesday, August 17, 2016
आज ऋषितर्पणी, रक्षाबन्धन र जनैपूर्णिमा
प्रत्येक वर्ष श्रावण शुक्ल पूर्णिमाका दिनमा मनाइने ऋषितर्पणी, रक्षाबन्धन एवम् जनै पूर्णिमा आज मनाइँदैछ । सत्ययुगमा दानवद्वारा लखेटिएका देवगणलाई गुरु बृहस्पतिले रक्षा विधान तयार गरी जेले गर्दा अत्यन्त बलशाली दानवराज बली बाँधिए, त्यसैले म तिमीलाई बाँध्छु, यसले तिमी सुरक्षित बन, विचलित नहोऊ भनी डोरो बाँधेर जोगाएका थिए भन्ने पौराणिक मान्यताका आधारमा चलेकोे रक्षाबन्धनको परम्परा आज पनि प्रचलित छ ।
यसैकारण रक्षाबन्धन गर्ने बेलामा गुरु पुरोहितहरुले ‘येन बद्धो बलिराजा दानवेन्द्रो महाबल तेन त्वां प्रतिबध्नामी रक्षेमा चलमाचल’ भनी रक्षासूत्र, रक्षाबन्धन अथवा डोरो बाँध्ने वैदिक परम्परा रहको नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक समितिका अध्यक्ष प्रा डा रामचन्द्र गौतमले राससलाई बताउनुभयो । मानव रक्षाका लागि जप, तप र पूजा गरी मन्त्रिएको रक्षाबन्धन अर्थात् डोरो वैदिक परम्पराको मन्त्रोच्चारण गर्दै ब्राह्मण पुरोहितहरुले यजमानको नाडीमा बाँधिदिने गरिन्छ ।
आजकै दिन तागाधारीहरुले आफ्नो जनै (यज्ञोपवित) फेर्छन् । यसका लागि हिजैदेखि कपाल मुण्डन गरी एक छाकमात्र खाएर चोखोनीतो गरी बसिन्छ । यसरी व्रत बसेका तागाधारीहरुले आज बिहानै पोखरी, ताल, तलाउ, नदी र कुण्डमा गई गाईको गोबर, खरानी, दत्तिउन र सप्तमृत्तिका लगाएर स्नान गर्दछन् । स्नानपछि जौ तिल र कुशद्वारा ऋषिहरुलाई तर्पण गरी वैदिक रुद्राभिषेक पद्धतिबाट मन्त्रिएको नयाँ जनै (यज्ञोपवित) फेरिन्छ । ऋषिलाई तर्पण गर्ने भएकाले आजको दिनलाई ऋषितर्पणी पनि भन्ने गरिएको छ । आजै मन्त्रिएको जनै फेर्ने गरिएकाले नै श्रावण शुक्ल पूर्णिमालाई जनैपूर्णिमा पनि भनिन्छ ।
वैदिक गुरु परम्पराअनुसार यज्ञोपवित अर्थात् जनैलाई ब्रह्मसूत्र अथवा ज्ञानको धागोसमेत भनिन्छ । जनैका दुई शिखामध्ये एउटा शिखामा रहने तीन डोरालाई ब्रह्मा, विष्णु र महेश्वरको प्रतीकका रुपमा पुजिन्छ । अर्को डोराको तीनवटा शिखालाई भने कर्म, उपासना र ज्ञानको त्रियोगका रुपमा मानिन्छ । यस किसिमको महत्व भएकाले नै आज बिहानै यजमानहरु आफ्ना गुरु पुरोहितकहाँ गई यज्ञोपवित मन्त्रने गर्दछन् । आजकै दिन मन्त्रेको जनै वर्षभरिका धार्मिक कर्ममा प्रयोग गरिनुका साथै फेर्नलाई समेत उपयोग गरिन्छ । कुनै पनि धार्मिक कर्म गर्दा र जुठो, सूतकबाट चोखिँदा आजकै दिन मन्त्रिएको यज्ञोपवित फेरेर शुद्ध भइन्छ भन्ने वैदिक मान्यता छ ।
आजकै दिन शरीर शुद्ध गरी देवता, सप्तऋषि र पितृलाई पनि तर्पण गरिने भएकाले नै ऋषि तर्पणीसमेत भन्ने गरिएको हो । आजको दिन सप्तऋषिहरु काश्यप, अत्रि, भारद्वाज, गौतम, जमदग्नि, वशिष्ठ र विश्वमित्रलाई तर्पण दिने गरिन्छ । आजका दिन एघारथरिका गेडागुडी मिसाई भिजाएर टुसा उमारेर क्वाँटी बनाई खाइन्छ । यसरी क्वाँटी बनाई खानाले शरीरमा रोग नलाग्ने, पेट सफा हुने र वर्षायामभर खेतीपातीको काम गर्दा शरीरमा लागेको चिसो निकाली भित्रदेखि नै तापको सञ्चार गर्छ भन्ने मान्यता छ ।
नेपालको तराई क्षेत्रमा भने आजकै दिन दिदीबहिनीले दाजुभाइलाई राखी बाँधेर मनाइन्छ । यसबाट दिदीबहिनी र दाजुभाइका बीचमा प्रेम सम्बन्ध बढ्छ भन्ने सामाजिक मान्यता छ । आजको दिन काठमाडाँैको पशुपति र मणिचूड, रसुवाको गोसाइँकुण्ड, ललितपुरको कुम्भेश्वर, सिन्धुपाल्चोकको पाँचपोखरी, धनुषाको जनकपुरधाम, धनुषसागर र गङ्गासागर, जुम्लाको दानसाधु एवम् नवलपरासीको त्रिवेणीधामलगायतका ताल, पोखरी र कुण्डमा मेला लाग्छ ।
नेवारी समुदायले भने श्रावण शुक्ल पूर्णिमालाई गुँपुन्ही भनी मनाउने गर्दछन् । विशेषगरी क्वाँटी खाने परम्परा नेवारी समुदायको यसै पर्वबाट आएको हो भन्ने तर्क पनि एकथरि संस्कृतिविद्को छ । आजका दिन नेवारी समुदायका मानिसले घण्टाकर्ण राक्षसलाई समाप्त पार्न योगदान गरी मानवीयतालाई बचाउन सहयोग गरेको विश्वासमा भ्यागुतालाई पूजा गर्छन् । बौद्ध दर्शनलाई अँगाल्ने बौद्ध धर्मावलम्बीले भने आजको दिनलाई भगवान् गौतमबुद्धले कामशक्तिमाथि विजय प्राप्त गरेको सम्झनाको दिनका रुपमा मनाउने गर्दछन् । बौद्ध धर्मग्रन्थ ललितविस्तरमा यससम्बन्धी विस्तृत रुपमा व्याख्या गरिएको छ । यसैका कारण आज स्वयम्भूमा पनि विशेष मेला लाग्ने गर्दछ ।
Tuesday, August 16, 2016
आजको राशिफल
आज वि.सं. २०७३ भाद्र ०१ गते बुधवार तदनुसार ई. सं. २०१६ अजष्ट १७ तारिख
कुनै पनि समस्याको समाधान लिन चाहनु हुन्छ भने
ज्योतिष आनन्द सुबेदी ९८४१२३३२९२
मेष (चु, चे, चो, ला, लि, लु, ले, लो, अ) –
आजको दिन शुभ रहेको छ, सबैको साथ मिल्ने छ, शुभ कार्यमा मन जाने छ, दिन रमाइलो गरी बित्ने छन्, सम्मान बढेर आउने छ ।
बृष (इ, उ, ए, ओ, बा, बि, बु, बे, बो) –
आजको दिन अशुभ रहेको छ, सचेतता अपनाउन जरुरी छ, चोटपटक को भय रहेको छ, बोलिको उल्टो अर्थ लाग्ने छ, नया कार्य न गर्नु होला।
मिथुन (का, कि, कु, घ, ङ, छ, के, को, ह) –
आजको दिन शुभ रहेको छ, सुरुमा घरपरिवारका सदस्य र साथीभाइसँग मतभिन्नता भएपनि अन्त्यमा उनीहरू सकारात्मक देखिने छन् । रमणीय र सुखद यात्राको योग छ । जीवनसाथी वा आमाको सल्लाहमा गरिएको काममा सफलता प्राप्त हुनेछ । बन्दव्यापारबाट राम्रै आय हुनसक्छ ।
कर्कट (हि, हु, हे, हो, डा, डि, डु, डे, डो) –
आजको दिन शुभ रहेको छ, कार्य सिद्धिको योग रहेको छ, नया कार्य हात पर्ने छन्, लेनदेनको लागी पनि समय उचित रहेको छ ।
सिंह (मा, मि, मु, मे, मो, टा, टि, टु, टे) –
आजको दिन शुभ रहेको छ, दिन रमाइलो तथा भेटघाट हुने छ, पारिवारिक सुख प्राप्त हुने छ, सबैको साथ मिल्ने छ ।
कन्या (टो, प, पि, पु, ष, ण, ठ, पे, पो) –
आजको दिन शुभ रहेको छ, मेहनत अनुसारको फल प्राप्त हुने छ, श्रम को उचित मुल्यान्कन हुने छ, अधुरा कार्य सफल हुने छन्, सामाजिक मर्यादामा प्रतिष्ठा प्राप्त हुनेछ ।
तुला (र, रि, रु, रे, रो, ता, ति, तु, ते) –
आजको दिन शुभ रहेको छ, दैनिक कार्य सफल रहने छ, नय कार्य अघी बढ्ने छ, सम्मान बढ्ने छ, यात्रा बाट लाभ मिल्ने छ।
बृश्चिक (तो, ना, नि, नु, ने, नो, या, यि, यु) –
आजको दिन शुभ रहेको छ, मन प्रसन्न रहने छ, किनमेल को लागी आज समय उचित रहेको छ, बोली र बिचारको कदर हुने छ, व्यापार फस्टाउने योग छ ।
धनु (ये, यो, भ, भि, भु, ध, फा, ढ, भे) –
आजको दिन शुभ रहेको छ, दिन रमाइलो रहेको छ, चन्चल र उत्ताउलो पन बढेर आउला, बिसेश कार्य हातमा लिना सकिने छ।
मकर (भो, ज, जि, खि, खु, खे, खो, गा, गि) –
आजको दिन अशुभ रहेको छ, झुटो आरोप आउला, बोलिमा सम्यता अपनाउनु होला, सम्ब न्धमा बाधा आउला, बिवाद बाट टाढै रहनु होल ।
कुम्भ (गु, गे, गो, सा, सि, सु, से, सो, द) –
आजको दिन शुभ रहेको छ, घर परिवारको साथ मिल्ने छ, खुशीको वातवरण बन्ने छ, प्रेम सम्ब न्ध बढ्ने छ, दैनिक कार्य पनि सफल छ ।
मीन (दि, दु, थ, झ, ञ, दे, दो, च, चि) –
आजको दिन शुभ रहेको छ, धैर्यता अपनाउन जरुरी छ, ढिलाई भए पनि कार्य सफल रहने छ, मान्यजनको साथ मिल्ने छ, आत्मबल बढ्ने छ ।
Monday, August 15, 2016
हिन्दू धर्म पुरै विश्व मै भएको प्रमाण
हिन्दू धर्म र एस्को सभ्यताकाे विकास प्रारम्भ भएको प्रमाण ९० हजार वर्षभन्दा पनि लामाे लिखित इतिहासमा लगभग २० हजार वर्ष पूर्व नयाँ शिराबाट वैदिक धर्मकाे स्थापना भएको प्रमाण देख्न सकिन्छ। प्रारम्भमा ब्रह्मा र उनका पुत्रहरूले पृथ्वीमा विज्ञान, धर्म, संस्कृति र सभ्यताकाे विस्तार गरेका हुन। त्यस समयमा शिव र विष्णु सत्ता, धर्म र इतिहासका केन्द्रमा हुन्थे। देवता र असुरहरूकाे काल अनुमानित २० हजार इसा पूर्वदेखि लगभग ७ हजार इसा पूर्वसम्म चलेकाे थियाे। पछि पृथ्वी जलमा डुबेपछि ययाति र वैवस्वत मनुकाे काल र कुलकाे सुरुवात भयाे।
दुनियाँभरिका प्राचीन सभ्यताहरूसँग हिन्दू धर्मकाे कनेक्शन थियाे। सम्पूर्ण धरतीमा हिन्दू वैदिक धर्मले नै मानिसहरूलार्इ सभ्य बनाउनका लागि अलग-अलग क्षेत्रहरूमा धार्मिक विचारधाराका नयाँ-नयाँ रूपमा स्थापना भएकाे थियाे। आज दुनियाँभरिका धार्मिक संस्कृति र समाजमा हिन्दू धर्मकाे झलक देख्न सकिन्छ चाहे त्याे यहुदी, यजिदी, रोमा, पारसी, बौद्ध धर्म होस् वा इसाई-इस्लाम धर्म नै किन नहाेस्।
हिन्दू धर्म युरोपदेखि लिएर एसियासम्म फैलाएको प्रमाण आज पनि भेटिन्छ।
सिन्धु-सरस्वती उपत्यकाका हडप्पा एवं मोहनजोदोडाे सभ्यता (५०००-३५०० इसा पूर्व) : हिमालयबाट निस्केर सिन्धु नदी अरबकाे समुद्रमा गएर खस्दछ। प्राचीनकालमा यस नदीकाे आसपास फैलिएका सभ्यतालार्इ नै सिन्धु उपत्यकाकाे सभ्यता भनिन्छ। यस नदीकाे किनारका दुर्इ स्थानहरू हडप्पा र मोहनजोदडाे (पाकिस्तान) मा गरिएकाे उत्खननमा सबभन्दा प्राचीन र पूर्ण रूपले विकसित नगर र सभ्यताकाे अवशेष भेटियाे। यसपछि चन्हुदडाे, लोथल, रोपड, कालीबंगा (राजस्थान), सुरकोटदा, आलमगीरपुर (मेरठ), बणावली (हरियाणा), धौलावीरा (गुजरात), अलीमुराद (सिन्ध प्रान्त), कच्छ (गुजरात), रंगपुर (गुजरात), मकरान तट (बलुचिस्तान), गुमला (अफगान-पाक सीमा) आदि ठाउँहरूमा उत्खनन गरी प्राचीनकालीन कयाैँ अवशेषहरू एकट्ठा गरियाे। अहिले यसलार्इ सैन्धव सभ्यता भनिन्छ।
हडप्पा तथा मोहनजोदडाेमा असंख्य देवीहरूकाे मूर्तिहरू प्राप्त भएका छन्। यी मूर्तिहरू मातृदेवी वा प्रकृति देवीका हुन्। प्राचीनकालदेखि नै मातृ वा प्रकृतिकाे पूजा सनातन धर्मावलम्बीहरूले गर्दै अाइरहेका छन् र आधुनिक कालमा पनि गरिरहेका छन्। यहाँ भएका उत्खननबाट के पत्ता लाग्याे भने हिन्दू धर्म प्राचीनकालमा अच्यन्त उन्नत अवस्थामा थियाे। सिन्धु उपत्यकाकाे सभ्यतालाृइ दुनियाँकाे सबभन्दा रहस्यमयी सभ्यता मानिन्छ किनभने यसकाे पतनका कारणहरू अहिलेसम्म खुलासा भएकाे छैन।
चार्ल्स मेसनले वर्ष 1842 मा पहिलाे पटक हडप्पा सभ्यताकाे खोजी गरेका थिए। यसपछि दया राम साहनीले सन् 1921 मा हडप्पाकाे आधिकारिक खोजी गरेका थिए भने यस कार्यमा उनलार्इ अर्का एक जना पुरातत्वविद माधो सरूप वत्सले उनलार्इ सहयोग गरेका थिए। यस क्रममा हडप्पाबाट कतिपय यस्ता चीजहरू भेटिएका छन्, जसलार्इ हिन्दू धर्मसँग जोड्न सकिन्छ। पुरोहितकाे एक मूर्ति, बैल, नन्दी, मातृदेवी, बयलगाडा र शिवलिंग।सन् 1940 मा उत्खननका क्रममा पुरातात्विक विभागका एमएस वत्सलार्इ एक शिव लिंग हात पर्याे जुन लगभग 5000 वर्ष पुरानाे छ। शिवजीलार्इ पशुपतिनाथ पनि भनिन्छ।
बालीकाे प्राचीन मन्दिर : इन्डोनेशिया कुनै बेला हिन्दू राष्ट्रका रूपमा चिनिन्थ्याे, तर इस्लाम धर्मकाे उत्थानपछि याे राष्ट्र आज मुस्लिम राष्ट्र भएकाे हाे। शोधकर्ताहरूका अनुसार जहाँ आज इन्डोनेशियन इस्लामिक युनिभर्सिटी छ त्यहाँ कुनै समयमा हिन्दू मन्दिर हुने गर्थ्याे, जसमा शिव र गणेशका मूर्तिहरू थिए र उनीहरूकाे पूजा गर्ने गरिन्थ्याे। यहाँ एक ऐतिहासिक शिवलिंग पनि फेला परेकाे छ।
इन्डोनेशियाकाे एक द्वीप हाे बाली जुन अाफैँमा हिन्दू बहुल क्षेत्रका रूपमा चिनिन्छ। यहाँका हिन्दुहरूले अाफ्नाे धर्म र संस्कृतिलार्इ अहिलेसम्म पनि छोडेका छैनन्। बालीमा एक भवनकाे निर्माणकाे उत्खननका क्रममा मजदूरहरूले मन्दिरकाे केहि अंश भेटाए । त्यसपछि याे खबर बालीकाे ऐतिहासिक संरक्षण विभागलार्इ दिइयाे जसले उत्खनन गर्ने सिलसिलामा एक विशाल हिन्दू भवन भेटाए जुन कुनै समय हिन्दू धर्मकाे केन्द्र थियाे। याे विशालकाय मन्दिर आज बाली द्वीपकाे चिनारी बनेकाे छ।
इन्डोनेशियाकाे द्वीप बाली द्वीपमा हिन्दुहरूका कयाैँ प्राचीन मन्दिरहरू छन्, जहाँ एक गुफा मन्दिर पनि छ। यस गुफा मन्दिरलार्इ गोवा गजह गुफा र एलिफेन्टाकाे गुफा भनिन्छ। 19 अक्टाेबर 1995 मा यसलार्इ विश्व सम्पदा सूचीमा समावेश गरियाे। याे गुफा भगवान शंकरमा समर्पित छ। यहाँ 3 शिवलिंग बनेका छन्। देश-विदेशबाट पर्यटकहरू यसकाे अवलाेकन गर्न अाउँछन्।
शंकर पुत्र सुकेशका तीन पुत्र थिए- माली, सुमाली र माल्यवान्। माली, सुमाली र माल्यवान् नामक तीन दैत्यहरूद्वारा त्रिकुट सुबेल (सुमेरु) पर्वतमा बसाइएकाे थियाे लंकापुरी। मालीलार्इ मारेर देवहरू र यक्षहरूले कुबेरलार्इ लंकापति बनाइदिएका थिए। रावणकी माता कैकसी सुमालीकी पुत्री थिइन्। अाफ्ना मावलपट्टिका हजुरबुवाकाे उक्साहटमा रावणले अाफ्नाे सौतेनी माता इलविल्लाका पुत्र कुबेरसँग युद्ध गर्ने विचार गरेकाे थियाे र लंकालार्इ पुनः राक्षसहरूकाे अधीनमा ल्याउने साेच बनायाे।
रावणले सुम्बा र बाली द्वीपलार्इ जीतेर अाफ्नाे शासनकाे विस्तार गर्दै अंगद्वीप, मलय द्वीप, वराह द्वीप, शंख द्वीप, कुश द्वीप, यव द्वीप र आन्ध्रालयमाथि विजय प्राप्त गरेकाे थियाे। यसपछि रावणले लंकालार्इ पनि अाफ्नाे लक्ष्य बनायाे। लंकामा कुबेरकाे राज्य थियाे, परन्तु पिताले लंकाका लागि रावणलार्इ दिलासा दिएका भने कुबेरलार्इ कैलाश पर्वत आसपासकाे त्रिविष्टप (तिब्बत) क्षेत्रमा भनेका थिए । यसै तारतम्यमा रावणले कुबेरकाे पुष्पक विमान पनि खाेसेर लियाे। आजकाे युग अनुसार रावणकाे राज्य विस्तार इन्डोनेशिया, मलेसिया, बर्मा, दक्षिण भारतका केही राज्य र सम्पूर्ण श्रीलंकासम्म भएकाे थियाे।
भ्याटिकन सहरकाे शिवलिंग :वर्तमानमा इसार्इ धर्मावलम्बीहरूकाे केन्द्रबिन्दुका रूपमा रहेकाे भ्याटिकन सहर क्याथाेलिक इसार्इ धर्मगुरू पाेपकाे निवासस्थान पनि हाे । मानिसहरू त्यही भ्याटिकन सिटीमा कुनै समय हिन्दु धर्मकाे जगजगी थियाे भन्दा अाश्चर्य मान्छन् तर के कुरा सत्य हाे भने प्राचीनकालमा हालकाे भ्याटिकन सिटीमा सनातन धर्मकाे प्रभाव थियाे जसकाे प्रमाण अन्वेषणका क्रममा भेटाइएकाे शिवलिंग हाे । भन्न त मानिसहरू के पनि भन्छन् भने भ्याटिकन त वाटिकाकाे अपभ्रंश हाे । वैदिक कालमा याे स्थान पनि हिन्दू धर्मकाे केन्द्रका रूपमा ख्यातिप्राप्त थियाे । यहाँ पुरातात्विक अन्वेषणका क्रममा शिवलिंग प्राप्त भएकाे थियाे जसलार्इ अहिले रोमकाे ग्रेगोरियन इट्रस्केन संग्रहालय (Gregorian Etruscan Museum) मा राखिएकाे छ।
वास्तवमा भ्याटिकन सहरलार्इ गहिरिएर हेर्ने हाे भने यसकाे मूल स्वरूप शिवलिंगकाे अाकारसँग ठ्याक्के मेल खान्छ । अर्थात् भ्याटिकन सिटीकाे मूल स्वरूप शिवलिंग सदृश (समान) छ । इतिहासकार पी.एन.ओकले अाफ्नाे शोधमा के दाबी गरेका छन् भने धर्म चाहे जुनसुकै हाेस् तर तिनकाे उद्भव वा उत्पत्तिचाहिँ सनातन धर्म वा हिन्दू धर्मबाटै भएकाे हाे।
अाफ्नाे दाबीलार्इ बल प्रदान वा सही ठहर्याउन इतिकासकार ओकले अनेक उदाहरण पेश गरेका छन् ।त्यसमध्ये राेमकाे भ्याटिकन सहर उनकाे प्रमुख उदाहरण हा्े । ओककाे भनाइ के छ भने भ्याटिकन शब्दकाे उत्पत्ति संस्कृत भाषाकाे ‘वाटिका’ शब्दबाट भएकाे हाे। यति मात्र हाेइन उनले कतिसम्म भनेका छन् भने इसाई धर्म यानि ‘क्रिश्चियानिटी’ लार्इ पनि सनातन धर्मकाे ‘कृष्ण नीति’ तथा अब्राहमलार्इ ‘ब्रह्मा’ बाट लिइएकाे हाे। पी.एन.ओकका अनुसार इस्लाम र इसाई दुबै धर्म वैदिक मान्यताहरूकाे विरुपणबाट जन्मेका हुन्।
भ्याटिकन सहरकाे संरचना र शिवलिंगकाे आकृतिमा एउटा गजबकाे समानता छ। यहाँ दिइएकाे तस्वीरलार्इ हेरेर नै तपाइँ के बुझ्न सक्नुहुन्छ भने हिन्दुहरूकाे पवित्र प्रतीक शिवलिंग र भ्याटिकन सहरकाे प्रांगणकाे रचनामा विस्मयकारी वा अाश्चर्यजनक समानता देखिन्छ ।भगवान् शिवकाे निधारमा तीन रेखाहरू (त्रिपुण्डक) र एक बिन्दु हुन्छ जुन रेखाहरू र बिन्दु शिवलिंगमा पनि दुरूस्तै अंकित भएकाे पाइन्छ। ध्यानपूर्वक हेर्दा तपाइँले के थाहा पाउनुहुन्छ भने जुन तीन रेखाहरू र एक बिन्दूकाे यहाँ चर्चा भएकाे छ त्याे पिआजा सेन पिएट्रोका रूपमा भ्याटिकन सहरकाे डिजाइनमा समाहित देख्न सकिन्छ।अर्थात् त्याे जुन पिअाजा सेन पिएट्राे छ वास्तवमा त्याे नै शिवलिंगमा पाइने त्रिपुण्डक र एक बिन्दुकाे प्रतीक हाे ।
क्याम्बाेडियाकाे हिन्दू साम्राज्य : विश्वकाे सबभन्दा ठूलाे हिन्दू मन्दिर परिसर तथा विश्वकाे सबभन्दा ठूलाे धार्मिक स्मारक क्याम्बोडियामा अवस्थित छ। याे कम्बोडियाकाे अंकोर प्रान्तमा स्थित छ जसकाे पुरानाे नाम ‘यशोधरपुर’ थियाे। यसकाे निर्माण सम्राट सूर्यवर्मन द्वितीय (1112-53ई.) काे शासनकालमा भएकाे थियाे। याे भगवान विष्णुकाे मन्दिर छ तर यसभन्दा पूर्ववर्ती शासकहरूले प्रायः शिवमन्दिरहरूकाे निर्माण गरेका थिए। कम्बोडियामा ठूलाे संख्यामा हिन्दू र बौद्ध मन्दिर छन्, जसले यस देशमा कुनै समय हिन्दु धर्म अाफ्नाे विकासकाे चरम चुलीमा थियाे भन्ने प्रमाण पेश गर्दछन्।
पौराणिक कालकाे कम्बोज देश हिजाेकाे कम्पूचिया र आजकाे कम्बोडिया हाे। पहिले हिन्दु बहुल जनसंख्या रहेकाे यस देश हाल बौद्धमय हुन गयाे। सयाैँ वर्षकाे काल खण्डमा यस देशमा २७ राजाहरूले राज्य गरे। ती मध्ये कुनै हिन्दु भए कुनै बाैद्ध भए। यसै कारणले गर्दा पूरा देशभरि नै दुबै धर्मका देवी-देवताहका मूर्तिहरू छरपस्ट भएर रहेका छन्। भगवान बुद्धकाे मूर्ति त जताततै छ, तर यस देशमा ब्रह्मा, विष्णु, महेशमध्ये कुनै एक नभएकाे कुनै स्थान नै छैन । अझ अंगकोर वाटकाे कुरा झन् अनाैठाे रहेकाे छ । अंगकाेर वाट याे मन्दिर दुनियाँकाे सबभन्दा ठूलाे विष्णु मन्दिर हाे।
विश्व सम्पदा सूचीमा समावेश यस अंगकोर वाट मन्दिर-समूहलार्इ अंगकोरका राजा सूर्यवर्मन द्वितीयले बाह्राैँ शताब्दीमा बनाएका थिए । चौधाैँ शताब्दीमा बौद्ध धर्मकाे प्रभाव बढेकाले शासकहरूले यसलार्इ बौद्ध स्वरूप ढालिदिए। कालान्तरमा याे गुमनामीकाे अन्धकारमा हराउन पुग्याे। एक फ्रान्सिसी पुरातत्वविदले यसलार्इ खोजी गरी जनसमक्ष उजागर गरे। आज याे मन्दिर जुन रूपमा छ , त्यसमा भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षणकाे धेरै ठूलाे योगदान रहेकाे छ। सन् 1986 देखि 93 सम्म एएसआईले यहाँ संरक्षणकाे काम गरेकाे थियाे। अंगकोर वाटका भित्ताहरूमा रामायण र महाभारतका कथाहरू कुँदिएका छन्।
याे मन्दिर लगभग १ स्क्याएर मील क्षेत्रफलमा फैलिएकाे छ। यहाँका भित्ताहरूमा छापिएका चित्र र उकेरी गरिएका मूर्तिहरू हिन्दू धर्मका गौरवशाली इतिहासका कथाहरू बयान गर्दछन्। सीताहरण, हनुमानकाे अशोक वाटिकामा प्रवेश, अंगद प्रसंग, राम-रावण युद्ध, महाभारत जस्ता अनेक दृश्य अत्यन्त सुन्दर ढंगमा कुँदिएकाे छ। अंगकोर वाट आसपासका कतिपय प्राचीन मन्दिर र तिनीहरूका भग्नावशेष अवस्थित छन्। यस क्षेत्रलार्इ अंगकोर पार्क भनिन्छ। वास्तवमा सियाम रीप क्षेत्रले अाफ्नाे सीमानाभित्र सवा तीन सयभन्दा ज्यादा मन्दिरहरू समेटेर बसेकाे छ।
अफ्रिकामा हिन्दू : भगवान शिव कहाँ छैनन् र ? भनिन्छ कण-कणमा व्याप्त छन् शिव, कंकर-कंकरमा छन् भगवान शंकर। कैलाशमा शिव र काशीमा पनि शिव र अब अफ्रिकामा पनि शिव। साउथ अफ्रिकामा पनि शिवकाे मूर्ति पाइनु के कुराकाे प्रमाण हाे भने आजभन्दा ६ हजार वर्ष पूर्व अफ्रिकीहरू हिन्दू धर्म अनुसरण गर्दथे।
साउथ अफ्रिकाकाे सुद्वारा नामक एक गुफामा पुरातत्वविदहरूले महादेवकाे ६ हजार वर्ष पुरानाे शिवलिंगकाे मूर्ति भेटाए जसलार्इ कठोर ग्रेनाइट पत्थरबाट बनाइएकाे पाइयाे। यस शिवलिंगलार्इ खोज्ने पुरातत्ववेत्ता किन अाश्चर्यचकित छन् भने याे शिवलिंग यहाँ कसरी अहिलेसम्म सुरक्षित रह्रयाे।
हालसालै दुनियाँकाे सबभन्दा अग्लाे शिवशक्तिकाे प्रतिमाकाे अनावरण दक्षिण अफ्रिकामा गरिएकाे थियाे। यस प्रतिमामा भगवान शिव र उनकी शक्ति अर्धांगिनी पार्वती पनि छन्। बेनोनी सहरकाे एकटोनविलेमा याे प्रतिमा स्थापित गरिएकाे छ। हिन्दुहरूका आराध्य शिवकाे प्रतिमामा आधा आकृति शिव र आधा आकृति माता शक्तिकाे छ।
10 कलाकारहरूले 10 महिनाकाे कडा मेहनत पश्चात यस प्रतिमालार्इ तयार गरेका हुन्। यी कलाकारहरू भारतबाट आएकाा थिए। यस 20 मिटर अग्लाे प्रतिमा बनाउन करिब 90 टन स्टीलकाे उपयाेग भएकाे छ।
चीनमा हिन्दू : चीनका इतिहासकारहरूका अनुसार चीनकाे समुद्रसँग जाेडिएकाे औद्योगिक सहर च्वानजो र त्यसका चारैतिरकाे क्षेत्र कुनै समय हिन्दुहरूकाे तीर्थस्थल थियाे। त्यहाँ 1,000 वर्ष पूर्व निर्मित हिन्दू मन्दिरहरूका खण्डहरहरू पाइएका छन्। यसकाे प्रमाण भनेकाे चीनकाे समुद्री संग्रहालयमा राखिएका प्राचीन मूर्तिहरू हुन्।
वर्तमानमा चीनमा कुनै हिन्दू मन्दिर त छैनन् तर 1,000 वर्ष पहिले सुंग राजवंशकाे शासनका क्रममा दक्षिण चीनकाे फुच्यान प्रान्तमा यस किसिमका मन्दिर थिए तर अब अहिले केवल खण्डहर मात्र बचेका छन्।
यजिदी हिन्दू हुन् त ? : इस्लामिक आतंकवादका कारणे यजि सम्प्रदाय अब लाेपाेन्मुख मनुष्यकाे विशिष्ट प्रजातिमा समावेश भइसकेका छन्। यजिदी धर्म पनि विश्वकाे प्राचीनतम धार्मिक परम्पराहरूमध्ये एक हाे।यसलार्इ केही इतिहासकारहरू हिन्दू धर्मकाे नै एक समाज वा समुदाय विशेष मान्दछन्। यजिदीहरूकाे गणना अनुसार अरबमा याे परम्परा 6,763 वर्ष पुरानाे छ अर्थात इसाकाे 4,748 वर्ष पूर्व यहुदीहरू, इसाइहरू र मुसलमानहरूभन्दा पहिलेदेखि याे यजिदीहरूकाे परम्परा चल्दै अाइरहेकाे छ। यजिदी मन्दिरकाे यस तस्वीरले पनि के कुरा सिद्ध हुन जान्छ भने यिनीहरू सबै हिन्दू हुन्।
शोधबाट के कुरा पत्ता लागिसक्याे भने यजिदीहरूकाे यजिद वा इरानी सहर यज्दसँग कुनै नाता सम्बन्ध छैन। उनीहरूकाे सम्बन्ध फारसी भाषाकाे ‘इजीद’ शब्दसँग छ र यसकाे अर्थ हुन्छ फरिश्ता । इजीदिसकाे अर्थ हाे ‘देवताका उपासक’ र यजिदी पनि स्वयंलार्इ यसै भनेर चिनाउँछन्। यजिदीहरूका कतिपय मान्यताहरू हिन्दू र इसाइयतसँग पनि मिल्दाजुल्दा छन्। इसाइयतकाे आरम्भिक दिनहरूमा मयूर पक्षीलार्इ अमरत्वकाे प्रतीक मानिन्थ्याे। कालान्तरमा यसलार्इ हटाइयाे।
‘यजिदी’ काे शाब्दिक अर्थ ‘ईश्वरका पूजक’ भन्ने हुन अाउँछ। ईश्वरलार्इ ‘यजदान’ भनिन्छ। यजिदी अाफ्नाे ईश्वरलार्इ ‘यजदान’ भन्दछन्। यजदानबाट ७ महान आत्माहरू निस्कन्छन् जसमा मयूर एन्जेल पनि हाे जसलार्इ मलक ताउस भनिन्छ। मयूर एंजेललार्इ दैवीय इच्छाहरू पूरा गर्ने तत्व मानिएकाे छ । यजिदी ईश्वरलार्इ कतिसम्म माथि मान्छन् भने र्इश्वरकाे साेझै उपासना गरिँदैन। उनीहरू र्इश्वरलार्इ सृष्टिकाे रचयिता त मान्छन्, तर रखवाला मान्दैनन्।
हिन्दुहरूमा जस्तै यजिदीहरूमा पनि जलकाे महत्व छ।यिनीहरूमा धार्मिक परम्पराहरूमा जलबाट अभिषेक गरिने परम्परा विद्यमान छ। त्यसरी नै यिनीहरू तिलक लगाउँछन् र अाफ्ना मन्दिरमा दीपक जलाउँछन्। हिन्दू देतता कार्तिकेय जस्तै देखिने देवताकाे पूजा गर्दछन्। उनीहरूकाे मन्दिर र हिन्दुहरूकाे मन्दिर उस्तै देखिन्छन्। पुनर्जन्मलार्इ मान्दछन्। यजिदीहरू अाफ्नाे अाराध्य ईश्वरकाे 5 समय प्रार्थना गर्दछन् । सूर्योदय तथा सूर्यास्तमा सूर्यतिर मुख फर्काएर प्रार्थना गृने गृदछन्। स्वर्ग-नरककाे मान्यता पनि छ। धार्मिक संस्कार गराउने विशेषज्ञहरूकाे परम्परा पनि छ। व्रत, मेला, उत्सवका परम्परा पनि छन्। समाधिहरू तथा पूजागृह (मन्दिर) पनि छन् ।
यिनीहरूकाे धार्मिक भाषा कुरमांजी हाे, जुन प्राचीन परशियन (इरान) काे शाखा हाे। पृथ्वी, जल तथा अग्निमा थुक्नुलार्इ पाप मान्दछन्। यजिदी धर्म परिवर्तन गर्दैनन्। यजिदीका लागि धर्मबाट निकालिएकाे सबभन्दा दुर्भाग्यपूर्ण मानिन्छ किनभने यस्ताे भएमा उसकाे आत्माले मोक्ष पाउन सक्दैन।
रूसमा हिन्दू : एक हजार वर्ष पहिले रूसले इसाई धर्म स्वीकार गरेकाे पाइन्छ। यस सम्बन्धमा के मान्यता छ भने यसभन्दा पहिले यहाँ असंगठित रूपले हिन्दू धर्म प्रचलित थियाे र त्यसभन्दा पहिले संगठित रूपले नै वैदिक पद्धतिकाे आधारमा हिन्दु धर्म प्रचलित थियाे। वैदिक धर्मकाे पतन भएकाे कारणले यहाँ मनाेमानी पूजा र पुजारीहरूकाे चहलपहल हुन गयाे अर्थात अर्काे शब्दमा भन्दा हिन्दू धर्मकाे पतन हुन गयाे।
यही कारणले नै हाे १० अाैँ शताब्दीकाे अन्तमा रूसकाे कियेव वंशमा राजा व्लादिमिर चाहन्थे भने उनकाे राज्यका मानिसहरू देवी-देवताहरूलार्इ मान्न छोडेर कुनै एकै ईश्वरकाे पूजा गरून्। यसकाे उपरान्त रूसी राजा व्लादिमिरले के तय गरे भने उनी र उनकाे कियेव राज्यका जनता इसाई धर्मलार्इ नै अपनाउने निधाे गरे।
रूसका कियेव राज्यका राजा व्लादिमिरले जब अर्थोडक्स इसार्इ धर्म स्वीकार गरे र अाफ्ना जनतालार्इ पनि यस धर्मलार्इ स्वीकार गर्नका लागि अादेश दिए तर यसका बावजुद कयाैँ वर्षसम्म रूसी जनता अाफ्ना प्राचीन देवी र देवताहरूलार्इ पूजा गरिरहे। कालान्तरमा इसाई पादरीहरूकाे निरन्तरकाे प्रयासहरूकाे फलस्वरूप रूसमा इसाई धर्मकाे व्यापक प्रचार-प्रसार हुन गयाे र बिस्तारै-बिस्तारै रूसकाे प्राचीन धर्मलार्इ नष्ट गराइयाे।
प्राचीनकालकाे रूसमा मानिसहरू जुन शक्तिहरूकाे पूजा गर्दथे त्यसलार्इ तथाकथित विद्वानहरू अहिले प्रकृति-पूजा भनेर भन्दछन्। सबभन्दा प्रमुख देवता थिए- विद्युत देवता वा बिजुली देवता। आकाशमा चम्किने यस वज्र-देवताकाे नाम पेरून थियाे। कुनै पनि सन्धि वा सम्झौता गर्दाखेरि यही पेरून देवताकाे नै सपथ खाइन्थ्याे र उनैकाे पूजा मुख्य पूजा मान्ने गरिन्थ्याे। प्राचीनकालमा रूसका दुर्इ अन्य देवताहरूकाे नाम थियाे- रोग र स्वारोग। सूर्य देवताकाे त्यस समयकाे जुन नाम हामीलार्इ थाहा छ, ती हुन्- होर्स, यारीला र दाझबोग।
सूर्यका अलावा प्राचीनकालीन रूसमा केही प्रसिद्ध देवीहरू पनि थिए जसकाे नाम थियाे- बिरिगिन्या, दीवा, जीवा, लादा, मकोश र मरेना। प्राचीनकालीन रूसकाे यी मरेना नामक देवी जाडाेकी देवी थिइन् र उनलार्इ मृत्युकी देवी पनि मानिन्थ्याे । हिन्दी भाषाकाे शब्द मरना नै कतै यसै मरेना देवीकाे नामबाट त पैदा भएकाे हाेइन ? यसै गरी रूसकाे यह जीवा देवता कतै संस्कृतकाे ‘जीव’ नै त हाेइन ? ‘जीव’ याने हर जीवन्त आत्मा। हुन पनि रूसमा यी देवी जीवनकी देवी नै थिइन्।
रूसमा आज पनि पुरातत्ववेताहरूले कहिले-कहिले उत्खनन गर्दाखेरि प्राचीन रूसी देवी-देवताहरूकाे काठ वा पत्थरले बनेका मूर्तिहरू भेटाउँँछन्। केही मूर्तिहरूमा दुर्गाका जस्तै अनेक शिर र धेरै हात भएका हुन्छन्। रूसका प्राचीन देवताहरू र हिन्दू देवी-देवताहरूका बीचमा निकै समानता पाइन्छ। प्राचीनकालमा रूसकाे मध्यभागलार्इ जम्बूद्वीपकाे इलावर्त भनिन्थ्याे। यहाँ देवता र दानवहरू बस्दथे।
केही वर्ष पूर्व मात्रै पनि रूसमा भाेल्गा प्रान्तकाे स्ताराया मायना (Staraya Maina) गाउँमा भगवान् विष्णुकाे मूर्ति फेला परेकाे थियाे जसलार्इ ७-१० अाैँ इस्वी सन् काे भएकाे अनुमान गरिएकाे छ। याे गाउँ १७०० वर्ष पहिले एक प्राचीन र विशाल सहरकाे रूपमा अाबाद थियाे। स्ताराया माइनाकाे अर्थ के हाे भने गाउँहरूकाे अामा। त्यस कालमा यहाँ आजकाे जनसंख्याभन्दा १० गुणन ज्यादा जनघनत्व थियाे।के मानिन्छ भने रूसमा भाइकिङ वा स्लाभ जातिका मानिसहरू आउनुभन्दा पहिले सायद यहाँ हिन्दुहरू थिए होलान् वा तिनीहरूमाथि हिन्दुहरूले राज गरेका होलान्।
महाभारतमा अर्जुन उत्तर-कुरुसम्म गएकाे उल्लेख गरिएकाे छ। कुरु वंशका मानिसहरूकाे एक शाखा उत्तरी ध्रुवकाे एक क्षेत्रमा बस्दथे। उनीहरूलार्इ उत्तर कुरु किन भनिन्छ भने उनीहरू हिमालयकाे उत्तरमा बस्दथे। महाभारतमा उत्तर-कुरुकाे भौगोलिक स्थितिकाे जुन उल्लेख पाइन्छ त्याे भनेकाे रूस र उत्तरी ध्रुवसँग मिल्दाेजुल्दाे छ।
अर्जुनपछि सम्राट ललितादित्य मुक्तापिद र उनका नाति जयदीपले उत्तर कुरुलार्इ जितेकाे प्रसंग पाइन्छ। याे विष्णुकाे मूर्ति सायद तयही मूर्ति हाे जसलार्इ ललितादित्यले स्त्री राज्यमा बनाउन लगाएका थिए। किनभने स्त्री राज्यलार्इ उत्तर कुरुकाे दक्षिणमा रहेकाे भनिएकाे छ । हुन सक्छ स्ताराया माइना पहिले स्त्री राज्य थियाे हाेला। जे हाेस्…!
सन् २००७ मा याे विष्णु मूर्ति फेला परेकाे थियाे। ७ वर्षदेखि उत्खनन गरिरहेकाे समूहका डा. कोजविनकाकाे भनाइ के छ भने मूर्तिका साथसाथै अहिलेसम्म गरिएकाे उत्खननमा उनीहरूलार्इ प्राचीन सिक्का, पदक, अाैँठीहरू र शस्त्र पनि भेटिएका छन्।
हालकाे रूसकाे स्थानमा पहिले ग्रान्ड डची अफ मस्कोकाे गठन भयाे। खास गरेर के मान्यता छ भने इसाई धर्म करिब १,००० वर्ष पहिले रूसकाे मौजुदा इलाकामा फैलियाे। यहाँ के पनि उल्लेखनीय छ भने हिन्दीका प्रख्यात विद्वान डा. रामविलास शर्माका अनुसार रूसी भाषाका करिब २,००० शब्द संस्कृत मूलबाट अाएका छन्।
यूक्रेनकाे राजधानी किभ प्राचीनकालमा एक गाउँका रूपमा थियाे र याे गाउँ १,७०० वर्ष पहिले नै आबाद थियाे। अहिलेसम्म किभलार्इ रूसकाा सबै शहरहरूकाे जन्मस्थली मानिएकाे छ, तर हालै मात्र अाएर याे अवधारणा बदलिएकाे छ।
ऊल्यानफस्क स्टेट युनिभर्सिटीका पुरातत्व विभागका रिडर डा. एलिग्जेन्डर कोझेभिनले सरकारी न्यूज च्यानललार्इ के भनेका छन् भने हामी यसलार्इ अविश्वसनीय मान्न सक्छाैँ, तर हामीसँग यस कुराकाे ठोस आधार रहेकाे र त्याे के हाे भने मध्यकालीन भाेल्गा क्षेत्र प्राचीनकालीन रूसकाे मुख्य भूमि हाे। डा. कोझेविन पछिल्लाे साल वर्षदेखि माइना गाउँकाे उत्खननमा संलग्न छन्। उनले के भनेका छन् भने भाेल्गाकाे सहायक नदी स्तरायाकाे प्रत्येक स्क्वैयर मिटर जमिन अाफैँमा अनाैठाे छ र पुरातत्वकाे खानीकाे रूपमा चिनिन्छ।
वानर साम्राज्यकाे रहस्य : वानरकाे शाब्दिक अर्थ हुन्छ है ‘वनमा बस्ने नर।’ वनमा यस्ता पनि नर बस्दथे जसकाे पुच्छर हुँदैनथ्याे। नयाँ शोधानुसार प्रभु श्रीरामकाे जन्म १० जनवरी ५११४ इसा पूर्व अयोध्यामा भएकाे थियाे। श्रीरामकाे जन्म पूर्व नै हनुमानजीकाे जन्म भएकाे थियाे अर्थात आज (अगष्ट २०१५) भन्दा लगभग ७१२९ वर्ष पूर्व हनुमानजीकाे जन्म भएकाे थियाे। शोधकर्ता के भन्छन् भने आजभन्दा ९ लाख वर्ष पूर्व एक यस्ताे विलक्षण वानर जाति भारतवर्षमा विद्यमान थियाे, जुन आजभन्दा १५ देखि १२ हजार वर्ष पूर्व नै लुप्त हुन सुरू भर्इ अन्तत: लुप्त हुन गयाे। यस जातिकाे नाम कपि थियाे। हनुमानकाे जन्म कपि नामक वानर जातिमा भएकाे थियाे।
वास्तवमा आजभन्दा ९ लाख वर्ष पूर्व मानवहरूकाे एक यस्ताे जाति थियाे, जुन मुख र पूच्छरले वानर समान देखिन्थ्याे, तर त्यस जातिकाे बुद्धिमत्ता र शक्ति मानवहरूसँग भन्दा पनि धेरै थियाे । अब उक्त जाति नेपाल र भारतमा त दुर्भाग्यवश विनष्ट भयाे, परन्तु बाली द्वीपमा अाज पनि पुच्छधारी जंगली मनुष्यहरूकाे अस्तित्व विद्यमान छ । जसकाे पुच्छर प्राय: ६ इन्चकाे लगभग अवशिष्ट बचेकाे छ। यी सबै पुरातत्ववेत्ता अनुसन्धायक एकमतले के स्वीकार गर्छन् भने पुराकालीन धेरैजसाे प्राणीहरूकाे नस्ल अब सर्वथा समाप्त भइसक्याे।
वानर साम्राज्यकाे राजधानी किष्किन्धा थियाे। सुग्रीव र बालि यस सम्राज्यका राजा थिए। यहाँ पम्पा सरोवर नामक एक स्थान छ जसकाे रामायणमा पनि चर्चा भएकाे छ। ‘पम्पासरोवर’ अथवा ‘पम्पासर’ होस्पेट तालुका, मैसुरकाे एक पौराणिक स्थान हाे। हम्पी निकट बसेकाे ग्राम अनेगुंदीलार्इ रामायणकालीन किष्किन्धा मानिएकाे छ। तुंगभद्रा नदीलार्इ गर्दा अनेगुंदी जाने समयमा मुख्य मार्गबाट केही पर बायाँतिर पश्चिम दिशामा, पम्पासरोवर अवस्थित छ।
भारतभन्दा बाहिर वानर साम्राज्य कहाँ थियाे ? सेन्ट्रल अमेरिकाका मोस्कुइटीए (Mosquitia) मा शोधकर्ता चार्ल्स लिन्द्बेर्गले एक यस्ताे स्थानकाे खाजी गरेका छन् जसकाे नाम उनले ला स्यूदाद ब्लैन्का (La Ciudad Blanca) राखेका छन् जसकाे स्पेनिशमा अर्थ हुन्छ व्हाइट सिटी (The White City), जहाँका स्थानीय मानिसहरू बाँदरहरूकाे मूर्तिहरूकाे पूजा गर्दथे। चार्ल्सकाे के मान्यता छ भने याेस्थान त्यही हराएकाे स्थान हाे जहाँ कुनै समय हनुमानकाे साम्राज्य थियाे।
एक अमेरिकी एडभेन्चररले लिम्बर्गकाे खोजका आधारमा हराएकाे ‘Lost City Of Monkey God’ काे खाेजीमा निस्के। सन् 1940 मा उनलार्इ यसमा सफलता पनि मिल्याे तर त्यसकाे बारेमा मिडियालार्इ बताउनुभन्दा एक दिन पहिले नै एक कार दुर्घटनामा उनकाे मृत्यु हुन गयाे र याे रहस्य फगत एक रहस्य नै बनेर रह्याे।
अमेरिकाकाे प्राचीन माया सभ्यता ग्वाटेमाला, मेक्सिको, पेरू, होन्डुरस तथा युकाटन प्रायद्वीपमा स्थापित भएकाे थियाे। याे एक कृषिमा आधारित सभ्यता थियाे। 250 इस्वी देखि 900 इस्वीकाे बीच माया सभ्यता विकासकाे चुलीमा थियाे। यस सभ्यतामा खगोल शास्त्र, गणित र कालचक्रलार्इ काफी महत्व दिइन्थयाे। मेक्सिको यस सभ्यताकाे प्रमुख गढ थियाे। आज पनि यहाँ यस सभ्यताका अनुयायीहरू बस्दछन्।
त्यसाे त यस इलाकामा इसाभन्दा 10 हजार वर्ष पहिले नै मानव बसाेबास सुरू भएकाे प्रमाण पाइन्छ र 1800 वर्ष इसा पूर्वबाट प्रशान्त महासागरका तटीय इलाकामा गाउँ पनि बस्न सुरू भइसकेका थिए। तर केही पुरातत्ववेत्ताहरूका अनुसार इसाभन्दा त्यस्तै एक हजार वर्ष पहिले माया सभ्यताका मानिसहरूले आनुष्ठानिक भवनहरू बनाउन सुरू गरेका थिए र 600 वर्ष इसा पूर्वसम्ममा धेरै ठूलाे संख्यामा परिसरहरू बनाइसकेका थिए। सन् 250 देखि 900 का बीचमा विशाल स्तरमा भवन निर्माण कार्य भयाे, सहरहरू बसे। उनीहरूकाे सबभन्दा उल्लेखनीय निर्माण कार्य पिरामिड हाे, जुन उनीहरूले धार्मिक केन्द्रहरमा बनाए तर फेरि सन् 900 पछि माया सभ्यताका यी नगरहरूकाे ह्रास हुन थाल्याे र नगर खाली हुन गए।
अमेरिकी इतिहासकार मान्छन् भने भारतीय आर्यहरूले नै अमेरिका महाद्वीपमा सबभन्दा पहिले बस्ती बसाएका थिए। अमेरिकाकाे रेड इन्डियन त्यहाँका आदि निवासी मानिन्छ र हिन्दू संस्कृति त्यहाँ आजभन्दा हजाराैँ वर्ष पहिले नै पुगेकाे थियाे। विभिन्न तथयहरूका अनुसार याे बसाइ महाभारतकालमा भएकाे थियाे।
चिली, पेरू र बोलिभियामा हिन्दू धर्म : अमेरिकी महाद्वीपकाे बोलिभिया (वर्तमानमा पेरू र चिली) मा हिन्दुहरूले प्राचीनकालमा अाफ्ना बस्तीहर बसाए र कृषिकाे पनि विकास गरे। यहाँका प्राचीन मन्दिरहरूका द्वारमा विरोचन, सूर्य द्वार, चन्द्र द्वार, नाग आदि सबै हिन्दू धर्म समान द्वारहरू छन्। संयुक्त राज्य अमेरिकामने आधिकारिक सेनाले नेटिभ अमेरिकनकाे एक 45 अाैँ मिलिट्री इन्फैन्ट्री डिभिजनकाे चिह्न एक पहेँलाे रंगकाे स्वास्तिक थियाे। नाजीहरूकाे घटनापछि उनीहरूले यसलार्इ हटाएर गरूडकाे चिह्न अपनाए।
भियतनाम : भियतनामकाे इतिहास 2,700 वर्षभन्दा पनि अधिक प्राचीन छ। भियतनामकाे पुरानाे नाम चम्पा थियाे। चम्पाका मानिसहरू चाम भनिन्थे र उनीहरूका राजा शैव थिए। दाेस्राे शताब्दीमा स्थापित चम्पा सनातन संस्कृतिकाे प्रमुख केन्द्र थियाे। यहाँका चम मानिसहरूले सनातन धर्म, भाषा, सभ्यता ग्रहण गरेका थिए। सन् 1825 मा चम्पाकाे महान हिन्दू राज्यकाे अन्त भयाे।
श्री भद्रवर्मन जसकाे नाम चिनियाँ इतिहासमा फन-हु-ता (380-413 इ.) उल्लेख छ, चम्पाका प्रसिद्ध सम्राटहरूमभ्ये एक हुन् जसले अाफ्नाे विजय र सांस्कृतिक कार्यहरूबाट चम्पाकाे गौरव बढाए। किन्तु उनका पुत्र गंगाराजले सिंहासन त्याग गरी अाफ्नाे जीवनकाे अन्तिम दिन भारत आएर गंगाका तटमा व्यतीत गरे। चम्पा संस्कृतिका अवशेष भियतनाममा अहिले पनि पाइन्छ। यहाँ अहिले पनि कयाैँ शैव मन्दिर छन्।
नृजातीय तथा भाषायी दृष्टिले चम्पाका मानिसहरू चाम (मलय पाेलीनेशियन) थि। वर्तमान समयमा चामहरू भियतनाम र कम्बोडियाका सबभन्दा अल्पसंख्यक जाति हुन्। आरम्भमा चम्पाका मानिसहरू र त्यहाँका राजा शैव थिए तर केही सय वर्ष पहिले इस्लाम धर्म यहाँ फैलिन सुरू भयाे। अब अधिक चामहरू मुसलमान छन् तर हिन्दू र बौद्ध चाम पनि छन्। भारतीयहरूकाे आगमन पूर्व यहाँका निवासीहरू दुर्इ उपशाखाहरूमा विभक्त थिए। जो भारतीयहरूकाे सम्पर्कमा सभ्य हुन गए तिनीहरू कालान्तरमा चम्पाकाे नामबाट नै चमका रूपमा विख्यात भए भने अरू जो बर्बर थिए तिनीहरू ‘चमम्लेच्छ’ र ‘किरात’ आदि कहलाए। हुनत सम्पूर्ण भियतनाममा चीनका राजवंशहरूकाे शासन नै अधिक रह्याे।
याे गहन जानकारीमूलक अालेख हामीले वेबदुनियाबाट नेपालीमा अनुवाद गरेका हाैँ । भाषा अनुवादक कुमार पाैडेल
दुनियाँभरिका प्राचीन सभ्यताहरूसँग हिन्दू धर्मकाे कनेक्शन थियाे। सम्पूर्ण धरतीमा हिन्दू वैदिक धर्मले नै मानिसहरूलार्इ सभ्य बनाउनका लागि अलग-अलग क्षेत्रहरूमा धार्मिक विचारधाराका नयाँ-नयाँ रूपमा स्थापना भएकाे थियाे। आज दुनियाँभरिका धार्मिक संस्कृति र समाजमा हिन्दू धर्मकाे झलक देख्न सकिन्छ चाहे त्याे यहुदी, यजिदी, रोमा, पारसी, बौद्ध धर्म होस् वा इसाई-इस्लाम धर्म नै किन नहाेस्।
हिन्दू धर्म युरोपदेखि लिएर एसियासम्म फैलाएको प्रमाण आज पनि भेटिन्छ।
हडप्पा तथा मोहनजोदडाेमा असंख्य देवीहरूकाे मूर्तिहरू प्राप्त भएका छन्। यी मूर्तिहरू मातृदेवी वा प्रकृति देवीका हुन्। प्राचीनकालदेखि नै मातृ वा प्रकृतिकाे पूजा सनातन धर्मावलम्बीहरूले गर्दै अाइरहेका छन् र आधुनिक कालमा पनि गरिरहेका छन्। यहाँ भएका उत्खननबाट के पत्ता लाग्याे भने हिन्दू धर्म प्राचीनकालमा अच्यन्त उन्नत अवस्थामा थियाे। सिन्धु उपत्यकाकाे सभ्यतालाृइ दुनियाँकाे सबभन्दा रहस्यमयी सभ्यता मानिन्छ किनभने यसकाे पतनका कारणहरू अहिलेसम्म खुलासा भएकाे छैन।
चार्ल्स मेसनले वर्ष 1842 मा पहिलाे पटक हडप्पा सभ्यताकाे खोजी गरेका थिए। यसपछि दया राम साहनीले सन् 1921 मा हडप्पाकाे आधिकारिक खोजी गरेका थिए भने यस कार्यमा उनलार्इ अर्का एक जना पुरातत्वविद माधो सरूप वत्सले उनलार्इ सहयोग गरेका थिए। यस क्रममा हडप्पाबाट कतिपय यस्ता चीजहरू भेटिएका छन्, जसलार्इ हिन्दू धर्मसँग जोड्न सकिन्छ। पुरोहितकाे एक मूर्ति, बैल, नन्दी, मातृदेवी, बयलगाडा र शिवलिंग।सन् 1940 मा उत्खननका क्रममा पुरातात्विक विभागका एमएस वत्सलार्इ एक शिव लिंग हात पर्याे जुन लगभग 5000 वर्ष पुरानाे छ। शिवजीलार्इ पशुपतिनाथ पनि भनिन्छ।
इन्डोनेशियाकाे एक द्वीप हाे बाली जुन अाफैँमा हिन्दू बहुल क्षेत्रका रूपमा चिनिन्छ। यहाँका हिन्दुहरूले अाफ्नाे धर्म र संस्कृतिलार्इ अहिलेसम्म पनि छोडेका छैनन्। बालीमा एक भवनकाे निर्माणकाे उत्खननका क्रममा मजदूरहरूले मन्दिरकाे केहि अंश भेटाए । त्यसपछि याे खबर बालीकाे ऐतिहासिक संरक्षण विभागलार्इ दिइयाे जसले उत्खनन गर्ने सिलसिलामा एक विशाल हिन्दू भवन भेटाए जुन कुनै समय हिन्दू धर्मकाे केन्द्र थियाे। याे विशालकाय मन्दिर आज बाली द्वीपकाे चिनारी बनेकाे छ।
इन्डोनेशियाकाे द्वीप बाली द्वीपमा हिन्दुहरूका कयाैँ प्राचीन मन्दिरहरू छन्, जहाँ एक गुफा मन्दिर पनि छ। यस गुफा मन्दिरलार्इ गोवा गजह गुफा र एलिफेन्टाकाे गुफा भनिन्छ। 19 अक्टाेबर 1995 मा यसलार्इ विश्व सम्पदा सूचीमा समावेश गरियाे। याे गुफा भगवान शंकरमा समर्पित छ। यहाँ 3 शिवलिंग बनेका छन्। देश-विदेशबाट पर्यटकहरू यसकाे अवलाेकन गर्न अाउँछन्।
शंकर पुत्र सुकेशका तीन पुत्र थिए- माली, सुमाली र माल्यवान्। माली, सुमाली र माल्यवान् नामक तीन दैत्यहरूद्वारा त्रिकुट सुबेल (सुमेरु) पर्वतमा बसाइएकाे थियाे लंकापुरी। मालीलार्इ मारेर देवहरू र यक्षहरूले कुबेरलार्इ लंकापति बनाइदिएका थिए। रावणकी माता कैकसी सुमालीकी पुत्री थिइन्। अाफ्ना मावलपट्टिका हजुरबुवाकाे उक्साहटमा रावणले अाफ्नाे सौतेनी माता इलविल्लाका पुत्र कुबेरसँग युद्ध गर्ने विचार गरेकाे थियाे र लंकालार्इ पुनः राक्षसहरूकाे अधीनमा ल्याउने साेच बनायाे।
रावणले सुम्बा र बाली द्वीपलार्इ जीतेर अाफ्नाे शासनकाे विस्तार गर्दै अंगद्वीप, मलय द्वीप, वराह द्वीप, शंख द्वीप, कुश द्वीप, यव द्वीप र आन्ध्रालयमाथि विजय प्राप्त गरेकाे थियाे। यसपछि रावणले लंकालार्इ पनि अाफ्नाे लक्ष्य बनायाे। लंकामा कुबेरकाे राज्य थियाे, परन्तु पिताले लंकाका लागि रावणलार्इ दिलासा दिएका भने कुबेरलार्इ कैलाश पर्वत आसपासकाे त्रिविष्टप (तिब्बत) क्षेत्रमा भनेका थिए । यसै तारतम्यमा रावणले कुबेरकाे पुष्पक विमान पनि खाेसेर लियाे। आजकाे युग अनुसार रावणकाे राज्य विस्तार इन्डोनेशिया, मलेसिया, बर्मा, दक्षिण भारतका केही राज्य र सम्पूर्ण श्रीलंकासम्म भएकाे थियाे।
वास्तवमा भ्याटिकन सहरलार्इ गहिरिएर हेर्ने हाे भने यसकाे मूल स्वरूप शिवलिंगकाे अाकारसँग ठ्याक्के मेल खान्छ । अर्थात् भ्याटिकन सिटीकाे मूल स्वरूप शिवलिंग सदृश (समान) छ । इतिहासकार पी.एन.ओकले अाफ्नाे शोधमा के दाबी गरेका छन् भने धर्म चाहे जुनसुकै हाेस् तर तिनकाे उद्भव वा उत्पत्तिचाहिँ सनातन धर्म वा हिन्दू धर्मबाटै भएकाे हाे।
अाफ्नाे दाबीलार्इ बल प्रदान वा सही ठहर्याउन इतिकासकार ओकले अनेक उदाहरण पेश गरेका छन् ।त्यसमध्ये राेमकाे भ्याटिकन सहर उनकाे प्रमुख उदाहरण हा्े । ओककाे भनाइ के छ भने भ्याटिकन शब्दकाे उत्पत्ति संस्कृत भाषाकाे ‘वाटिका’ शब्दबाट भएकाे हाे। यति मात्र हाेइन उनले कतिसम्म भनेका छन् भने इसाई धर्म यानि ‘क्रिश्चियानिटी’ लार्इ पनि सनातन धर्मकाे ‘कृष्ण नीति’ तथा अब्राहमलार्इ ‘ब्रह्मा’ बाट लिइएकाे हाे। पी.एन.ओकका अनुसार इस्लाम र इसाई दुबै धर्म वैदिक मान्यताहरूकाे विरुपणबाट जन्मेका हुन्।
भ्याटिकन सहरकाे संरचना र शिवलिंगकाे आकृतिमा एउटा गजबकाे समानता छ। यहाँ दिइएकाे तस्वीरलार्इ हेरेर नै तपाइँ के बुझ्न सक्नुहुन्छ भने हिन्दुहरूकाे पवित्र प्रतीक शिवलिंग र भ्याटिकन सहरकाे प्रांगणकाे रचनामा विस्मयकारी वा अाश्चर्यजनक समानता देखिन्छ ।भगवान् शिवकाे निधारमा तीन रेखाहरू (त्रिपुण्डक) र एक बिन्दु हुन्छ जुन रेखाहरू र बिन्दु शिवलिंगमा पनि दुरूस्तै अंकित भएकाे पाइन्छ। ध्यानपूर्वक हेर्दा तपाइँले के थाहा पाउनुहुन्छ भने जुन तीन रेखाहरू र एक बिन्दूकाे यहाँ चर्चा भएकाे छ त्याे पिआजा सेन पिएट्रोका रूपमा भ्याटिकन सहरकाे डिजाइनमा समाहित देख्न सकिन्छ।अर्थात् त्याे जुन पिअाजा सेन पिएट्राे छ वास्तवमा त्याे नै शिवलिंगमा पाइने त्रिपुण्डक र एक बिन्दुकाे प्रतीक हाे ।
क्याम्बाेडियाकाे हिन्दू साम्राज्य : विश्वकाे सबभन्दा ठूलाे हिन्दू मन्दिर परिसर तथा विश्वकाे सबभन्दा ठूलाे धार्मिक स्मारक क्याम्बोडियामा अवस्थित छ। याे कम्बोडियाकाे अंकोर प्रान्तमा स्थित छ जसकाे पुरानाे नाम ‘यशोधरपुर’ थियाे। यसकाे निर्माण सम्राट सूर्यवर्मन द्वितीय (1112-53ई.) काे शासनकालमा भएकाे थियाे। याे भगवान विष्णुकाे मन्दिर छ तर यसभन्दा पूर्ववर्ती शासकहरूले प्रायः शिवमन्दिरहरूकाे निर्माण गरेका थिए। कम्बोडियामा ठूलाे संख्यामा हिन्दू र बौद्ध मन्दिर छन्, जसले यस देशमा कुनै समय हिन्दु धर्म अाफ्नाे विकासकाे चरम चुलीमा थियाे भन्ने प्रमाण पेश गर्दछन्।
पौराणिक कालकाे कम्बोज देश हिजाेकाे कम्पूचिया र आजकाे कम्बोडिया हाे। पहिले हिन्दु बहुल जनसंख्या रहेकाे यस देश हाल बौद्धमय हुन गयाे। सयाैँ वर्षकाे काल खण्डमा यस देशमा २७ राजाहरूले राज्य गरे। ती मध्ये कुनै हिन्दु भए कुनै बाैद्ध भए। यसै कारणले गर्दा पूरा देशभरि नै दुबै धर्मका देवी-देवताहका मूर्तिहरू छरपस्ट भएर रहेका छन्। भगवान बुद्धकाे मूर्ति त जताततै छ, तर यस देशमा ब्रह्मा, विष्णु, महेशमध्ये कुनै एक नभएकाे कुनै स्थान नै छैन । अझ अंगकोर वाटकाे कुरा झन् अनाैठाे रहेकाे छ । अंगकाेर वाट याे मन्दिर दुनियाँकाे सबभन्दा ठूलाे विष्णु मन्दिर हाे।
विश्व सम्पदा सूचीमा समावेश यस अंगकोर वाट मन्दिर-समूहलार्इ अंगकोरका राजा सूर्यवर्मन द्वितीयले बाह्राैँ शताब्दीमा बनाएका थिए । चौधाैँ शताब्दीमा बौद्ध धर्मकाे प्रभाव बढेकाले शासकहरूले यसलार्इ बौद्ध स्वरूप ढालिदिए। कालान्तरमा याे गुमनामीकाे अन्धकारमा हराउन पुग्याे। एक फ्रान्सिसी पुरातत्वविदले यसलार्इ खोजी गरी जनसमक्ष उजागर गरे। आज याे मन्दिर जुन रूपमा छ , त्यसमा भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षणकाे धेरै ठूलाे योगदान रहेकाे छ। सन् 1986 देखि 93 सम्म एएसआईले यहाँ संरक्षणकाे काम गरेकाे थियाे। अंगकोर वाटका भित्ताहरूमा रामायण र महाभारतका कथाहरू कुँदिएका छन्।
याे मन्दिर लगभग १ स्क्याएर मील क्षेत्रफलमा फैलिएकाे छ। यहाँका भित्ताहरूमा छापिएका चित्र र उकेरी गरिएका मूर्तिहरू हिन्दू धर्मका गौरवशाली इतिहासका कथाहरू बयान गर्दछन्। सीताहरण, हनुमानकाे अशोक वाटिकामा प्रवेश, अंगद प्रसंग, राम-रावण युद्ध, महाभारत जस्ता अनेक दृश्य अत्यन्त सुन्दर ढंगमा कुँदिएकाे छ। अंगकोर वाट आसपासका कतिपय प्राचीन मन्दिर र तिनीहरूका भग्नावशेष अवस्थित छन्। यस क्षेत्रलार्इ अंगकोर पार्क भनिन्छ। वास्तवमा सियाम रीप क्षेत्रले अाफ्नाे सीमानाभित्र सवा तीन सयभन्दा ज्यादा मन्दिरहरू समेटेर बसेकाे छ।
साउथ अफ्रिकाकाे सुद्वारा नामक एक गुफामा पुरातत्वविदहरूले महादेवकाे ६ हजार वर्ष पुरानाे शिवलिंगकाे मूर्ति भेटाए जसलार्इ कठोर ग्रेनाइट पत्थरबाट बनाइएकाे पाइयाे। यस शिवलिंगलार्इ खोज्ने पुरातत्ववेत्ता किन अाश्चर्यचकित छन् भने याे शिवलिंग यहाँ कसरी अहिलेसम्म सुरक्षित रह्रयाे।
हालसालै दुनियाँकाे सबभन्दा अग्लाे शिवशक्तिकाे प्रतिमाकाे अनावरण दक्षिण अफ्रिकामा गरिएकाे थियाे। यस प्रतिमामा भगवान शिव र उनकी शक्ति अर्धांगिनी पार्वती पनि छन्। बेनोनी सहरकाे एकटोनविलेमा याे प्रतिमा स्थापित गरिएकाे छ। हिन्दुहरूका आराध्य शिवकाे प्रतिमामा आधा आकृति शिव र आधा आकृति माता शक्तिकाे छ।
10 कलाकारहरूले 10 महिनाकाे कडा मेहनत पश्चात यस प्रतिमालार्इ तयार गरेका हुन्। यी कलाकारहरू भारतबाट आएकाा थिए। यस 20 मिटर अग्लाे प्रतिमा बनाउन करिब 90 टन स्टीलकाे उपयाेग भएकाे छ।
चीनमा हिन्दू : चीनका इतिहासकारहरूका अनुसार चीनकाे समुद्रसँग जाेडिएकाे औद्योगिक सहर च्वानजो र त्यसका चारैतिरकाे क्षेत्र कुनै समय हिन्दुहरूकाे तीर्थस्थल थियाे। त्यहाँ 1,000 वर्ष पूर्व निर्मित हिन्दू मन्दिरहरूका खण्डहरहरू पाइएका छन्। यसकाे प्रमाण भनेकाे चीनकाे समुद्री संग्रहालयमा राखिएका प्राचीन मूर्तिहरू हुन्।
वर्तमानमा चीनमा कुनै हिन्दू मन्दिर त छैनन् तर 1,000 वर्ष पहिले सुंग राजवंशकाे शासनका क्रममा दक्षिण चीनकाे फुच्यान प्रान्तमा यस किसिमका मन्दिर थिए तर अब अहिले केवल खण्डहर मात्र बचेका छन्।
शोधबाट के कुरा पत्ता लागिसक्याे भने यजिदीहरूकाे यजिद वा इरानी सहर यज्दसँग कुनै नाता सम्बन्ध छैन। उनीहरूकाे सम्बन्ध फारसी भाषाकाे ‘इजीद’ शब्दसँग छ र यसकाे अर्थ हुन्छ फरिश्ता । इजीदिसकाे अर्थ हाे ‘देवताका उपासक’ र यजिदी पनि स्वयंलार्इ यसै भनेर चिनाउँछन्। यजिदीहरूका कतिपय मान्यताहरू हिन्दू र इसाइयतसँग पनि मिल्दाजुल्दा छन्। इसाइयतकाे आरम्भिक दिनहरूमा मयूर पक्षीलार्इ अमरत्वकाे प्रतीक मानिन्थ्याे। कालान्तरमा यसलार्इ हटाइयाे।
‘यजिदी’ काे शाब्दिक अर्थ ‘ईश्वरका पूजक’ भन्ने हुन अाउँछ। ईश्वरलार्इ ‘यजदान’ भनिन्छ। यजिदी अाफ्नाे ईश्वरलार्इ ‘यजदान’ भन्दछन्। यजदानबाट ७ महान आत्माहरू निस्कन्छन् जसमा मयूर एन्जेल पनि हाे जसलार्इ मलक ताउस भनिन्छ। मयूर एंजेललार्इ दैवीय इच्छाहरू पूरा गर्ने तत्व मानिएकाे छ । यजिदी ईश्वरलार्इ कतिसम्म माथि मान्छन् भने र्इश्वरकाे साेझै उपासना गरिँदैन। उनीहरू र्इश्वरलार्इ सृष्टिकाे रचयिता त मान्छन्, तर रखवाला मान्दैनन्।
हिन्दुहरूमा जस्तै यजिदीहरूमा पनि जलकाे महत्व छ।यिनीहरूमा धार्मिक परम्पराहरूमा जलबाट अभिषेक गरिने परम्परा विद्यमान छ। त्यसरी नै यिनीहरू तिलक लगाउँछन् र अाफ्ना मन्दिरमा दीपक जलाउँछन्। हिन्दू देतता कार्तिकेय जस्तै देखिने देवताकाे पूजा गर्दछन्। उनीहरूकाे मन्दिर र हिन्दुहरूकाे मन्दिर उस्तै देखिन्छन्। पुनर्जन्मलार्इ मान्दछन्। यजिदीहरू अाफ्नाे अाराध्य ईश्वरकाे 5 समय प्रार्थना गर्दछन् । सूर्योदय तथा सूर्यास्तमा सूर्यतिर मुख फर्काएर प्रार्थना गृने गृदछन्। स्वर्ग-नरककाे मान्यता पनि छ। धार्मिक संस्कार गराउने विशेषज्ञहरूकाे परम्परा पनि छ। व्रत, मेला, उत्सवका परम्परा पनि छन्। समाधिहरू तथा पूजागृह (मन्दिर) पनि छन् ।
यिनीहरूकाे धार्मिक भाषा कुरमांजी हाे, जुन प्राचीन परशियन (इरान) काे शाखा हाे। पृथ्वी, जल तथा अग्निमा थुक्नुलार्इ पाप मान्दछन्। यजिदी धर्म परिवर्तन गर्दैनन्। यजिदीका लागि धर्मबाट निकालिएकाे सबभन्दा दुर्भाग्यपूर्ण मानिन्छ किनभने यस्ताे भएमा उसकाे आत्माले मोक्ष पाउन सक्दैन।
रूसमा हिन्दू : एक हजार वर्ष पहिले रूसले इसाई धर्म स्वीकार गरेकाे पाइन्छ। यस सम्बन्धमा के मान्यता छ भने यसभन्दा पहिले यहाँ असंगठित रूपले हिन्दू धर्म प्रचलित थियाे र त्यसभन्दा पहिले संगठित रूपले नै वैदिक पद्धतिकाे आधारमा हिन्दु धर्म प्रचलित थियाे। वैदिक धर्मकाे पतन भएकाे कारणले यहाँ मनाेमानी पूजा र पुजारीहरूकाे चहलपहल हुन गयाे अर्थात अर्काे शब्दमा भन्दा हिन्दू धर्मकाे पतन हुन गयाे।
यही कारणले नै हाे १० अाैँ शताब्दीकाे अन्तमा रूसकाे कियेव वंशमा राजा व्लादिमिर चाहन्थे भने उनकाे राज्यका मानिसहरू देवी-देवताहरूलार्इ मान्न छोडेर कुनै एकै ईश्वरकाे पूजा गरून्। यसकाे उपरान्त रूसी राजा व्लादिमिरले के तय गरे भने उनी र उनकाे कियेव राज्यका जनता इसाई धर्मलार्इ नै अपनाउने निधाे गरे।
रूसका कियेव राज्यका राजा व्लादिमिरले जब अर्थोडक्स इसार्इ धर्म स्वीकार गरे र अाफ्ना जनतालार्इ पनि यस धर्मलार्इ स्वीकार गर्नका लागि अादेश दिए तर यसका बावजुद कयाैँ वर्षसम्म रूसी जनता अाफ्ना प्राचीन देवी र देवताहरूलार्इ पूजा गरिरहे। कालान्तरमा इसाई पादरीहरूकाे निरन्तरकाे प्रयासहरूकाे फलस्वरूप रूसमा इसाई धर्मकाे व्यापक प्रचार-प्रसार हुन गयाे र बिस्तारै-बिस्तारै रूसकाे प्राचीन धर्मलार्इ नष्ट गराइयाे।
प्राचीनकालकाे रूसमा मानिसहरू जुन शक्तिहरूकाे पूजा गर्दथे त्यसलार्इ तथाकथित विद्वानहरू अहिले प्रकृति-पूजा भनेर भन्दछन्। सबभन्दा प्रमुख देवता थिए- विद्युत देवता वा बिजुली देवता। आकाशमा चम्किने यस वज्र-देवताकाे नाम पेरून थियाे। कुनै पनि सन्धि वा सम्झौता गर्दाखेरि यही पेरून देवताकाे नै सपथ खाइन्थ्याे र उनैकाे पूजा मुख्य पूजा मान्ने गरिन्थ्याे। प्राचीनकालमा रूसका दुर्इ अन्य देवताहरूकाे नाम थियाे- रोग र स्वारोग। सूर्य देवताकाे त्यस समयकाे जुन नाम हामीलार्इ थाहा छ, ती हुन्- होर्स, यारीला र दाझबोग।
सूर्यका अलावा प्राचीनकालीन रूसमा केही प्रसिद्ध देवीहरू पनि थिए जसकाे नाम थियाे- बिरिगिन्या, दीवा, जीवा, लादा, मकोश र मरेना। प्राचीनकालीन रूसकाे यी मरेना नामक देवी जाडाेकी देवी थिइन् र उनलार्इ मृत्युकी देवी पनि मानिन्थ्याे । हिन्दी भाषाकाे शब्द मरना नै कतै यसै मरेना देवीकाे नामबाट त पैदा भएकाे हाेइन ? यसै गरी रूसकाे यह जीवा देवता कतै संस्कृतकाे ‘जीव’ नै त हाेइन ? ‘जीव’ याने हर जीवन्त आत्मा। हुन पनि रूसमा यी देवी जीवनकी देवी नै थिइन्।
रूसमा आज पनि पुरातत्ववेताहरूले कहिले-कहिले उत्खनन गर्दाखेरि प्राचीन रूसी देवी-देवताहरूकाे काठ वा पत्थरले बनेका मूर्तिहरू भेटाउँँछन्। केही मूर्तिहरूमा दुर्गाका जस्तै अनेक शिर र धेरै हात भएका हुन्छन्। रूसका प्राचीन देवताहरू र हिन्दू देवी-देवताहरूका बीचमा निकै समानता पाइन्छ। प्राचीनकालमा रूसकाे मध्यभागलार्इ जम्बूद्वीपकाे इलावर्त भनिन्थ्याे। यहाँ देवता र दानवहरू बस्दथे।
केही वर्ष पूर्व मात्रै पनि रूसमा भाेल्गा प्रान्तकाे स्ताराया मायना (Staraya Maina) गाउँमा भगवान् विष्णुकाे मूर्ति फेला परेकाे थियाे जसलार्इ ७-१० अाैँ इस्वी सन् काे भएकाे अनुमान गरिएकाे छ। याे गाउँ १७०० वर्ष पहिले एक प्राचीन र विशाल सहरकाे रूपमा अाबाद थियाे। स्ताराया माइनाकाे अर्थ के हाे भने गाउँहरूकाे अामा। त्यस कालमा यहाँ आजकाे जनसंख्याभन्दा १० गुणन ज्यादा जनघनत्व थियाे।के मानिन्छ भने रूसमा भाइकिङ वा स्लाभ जातिका मानिसहरू आउनुभन्दा पहिले सायद यहाँ हिन्दुहरू थिए होलान् वा तिनीहरूमाथि हिन्दुहरूले राज गरेका होलान्।
महाभारतमा अर्जुन उत्तर-कुरुसम्म गएकाे उल्लेख गरिएकाे छ। कुरु वंशका मानिसहरूकाे एक शाखा उत्तरी ध्रुवकाे एक क्षेत्रमा बस्दथे। उनीहरूलार्इ उत्तर कुरु किन भनिन्छ भने उनीहरू हिमालयकाे उत्तरमा बस्दथे। महाभारतमा उत्तर-कुरुकाे भौगोलिक स्थितिकाे जुन उल्लेख पाइन्छ त्याे भनेकाे रूस र उत्तरी ध्रुवसँग मिल्दाेजुल्दाे छ।
अर्जुनपछि सम्राट ललितादित्य मुक्तापिद र उनका नाति जयदीपले उत्तर कुरुलार्इ जितेकाे प्रसंग पाइन्छ। याे विष्णुकाे मूर्ति सायद तयही मूर्ति हाे जसलार्इ ललितादित्यले स्त्री राज्यमा बनाउन लगाएका थिए। किनभने स्त्री राज्यलार्इ उत्तर कुरुकाे दक्षिणमा रहेकाे भनिएकाे छ । हुन सक्छ स्ताराया माइना पहिले स्त्री राज्य थियाे हाेला। जे हाेस्…!
सन् २००७ मा याे विष्णु मूर्ति फेला परेकाे थियाे। ७ वर्षदेखि उत्खनन गरिरहेकाे समूहका डा. कोजविनकाकाे भनाइ के छ भने मूर्तिका साथसाथै अहिलेसम्म गरिएकाे उत्खननमा उनीहरूलार्इ प्राचीन सिक्का, पदक, अाैँठीहरू र शस्त्र पनि भेटिएका छन्।
हालकाे रूसकाे स्थानमा पहिले ग्रान्ड डची अफ मस्कोकाे गठन भयाे। खास गरेर के मान्यता छ भने इसाई धर्म करिब १,००० वर्ष पहिले रूसकाे मौजुदा इलाकामा फैलियाे। यहाँ के पनि उल्लेखनीय छ भने हिन्दीका प्रख्यात विद्वान डा. रामविलास शर्माका अनुसार रूसी भाषाका करिब २,००० शब्द संस्कृत मूलबाट अाएका छन्।
यूक्रेनकाे राजधानी किभ प्राचीनकालमा एक गाउँका रूपमा थियाे र याे गाउँ १,७०० वर्ष पहिले नै आबाद थियाे। अहिलेसम्म किभलार्इ रूसकाा सबै शहरहरूकाे जन्मस्थली मानिएकाे छ, तर हालै मात्र अाएर याे अवधारणा बदलिएकाे छ।
ऊल्यानफस्क स्टेट युनिभर्सिटीका पुरातत्व विभागका रिडर डा. एलिग्जेन्डर कोझेभिनले सरकारी न्यूज च्यानललार्इ के भनेका छन् भने हामी यसलार्इ अविश्वसनीय मान्न सक्छाैँ, तर हामीसँग यस कुराकाे ठोस आधार रहेकाे र त्याे के हाे भने मध्यकालीन भाेल्गा क्षेत्र प्राचीनकालीन रूसकाे मुख्य भूमि हाे। डा. कोझेविन पछिल्लाे साल वर्षदेखि माइना गाउँकाे उत्खननमा संलग्न छन्। उनले के भनेका छन् भने भाेल्गाकाे सहायक नदी स्तरायाकाे प्रत्येक स्क्वैयर मिटर जमिन अाफैँमा अनाैठाे छ र पुरातत्वकाे खानीकाे रूपमा चिनिन्छ।
वानर साम्राज्यकाे रहस्य : वानरकाे शाब्दिक अर्थ हुन्छ है ‘वनमा बस्ने नर।’ वनमा यस्ता पनि नर बस्दथे जसकाे पुच्छर हुँदैनथ्याे। नयाँ शोधानुसार प्रभु श्रीरामकाे जन्म १० जनवरी ५११४ इसा पूर्व अयोध्यामा भएकाे थियाे। श्रीरामकाे जन्म पूर्व नै हनुमानजीकाे जन्म भएकाे थियाे अर्थात आज (अगष्ट २०१५) भन्दा लगभग ७१२९ वर्ष पूर्व हनुमानजीकाे जन्म भएकाे थियाे। शोधकर्ता के भन्छन् भने आजभन्दा ९ लाख वर्ष पूर्व एक यस्ताे विलक्षण वानर जाति भारतवर्षमा विद्यमान थियाे, जुन आजभन्दा १५ देखि १२ हजार वर्ष पूर्व नै लुप्त हुन सुरू भर्इ अन्तत: लुप्त हुन गयाे। यस जातिकाे नाम कपि थियाे। हनुमानकाे जन्म कपि नामक वानर जातिमा भएकाे थियाे।
वास्तवमा आजभन्दा ९ लाख वर्ष पूर्व मानवहरूकाे एक यस्ताे जाति थियाे, जुन मुख र पूच्छरले वानर समान देखिन्थ्याे, तर त्यस जातिकाे बुद्धिमत्ता र शक्ति मानवहरूसँग भन्दा पनि धेरै थियाे । अब उक्त जाति नेपाल र भारतमा त दुर्भाग्यवश विनष्ट भयाे, परन्तु बाली द्वीपमा अाज पनि पुच्छधारी जंगली मनुष्यहरूकाे अस्तित्व विद्यमान छ । जसकाे पुच्छर प्राय: ६ इन्चकाे लगभग अवशिष्ट बचेकाे छ। यी सबै पुरातत्ववेत्ता अनुसन्धायक एकमतले के स्वीकार गर्छन् भने पुराकालीन धेरैजसाे प्राणीहरूकाे नस्ल अब सर्वथा समाप्त भइसक्याे।
वानर साम्राज्यकाे राजधानी किष्किन्धा थियाे। सुग्रीव र बालि यस सम्राज्यका राजा थिए। यहाँ पम्पा सरोवर नामक एक स्थान छ जसकाे रामायणमा पनि चर्चा भएकाे छ। ‘पम्पासरोवर’ अथवा ‘पम्पासर’ होस्पेट तालुका, मैसुरकाे एक पौराणिक स्थान हाे। हम्पी निकट बसेकाे ग्राम अनेगुंदीलार्इ रामायणकालीन किष्किन्धा मानिएकाे छ। तुंगभद्रा नदीलार्इ गर्दा अनेगुंदी जाने समयमा मुख्य मार्गबाट केही पर बायाँतिर पश्चिम दिशामा, पम्पासरोवर अवस्थित छ।
भारतभन्दा बाहिर वानर साम्राज्य कहाँ थियाे ? सेन्ट्रल अमेरिकाका मोस्कुइटीए (Mosquitia) मा शोधकर्ता चार्ल्स लिन्द्बेर्गले एक यस्ताे स्थानकाे खाजी गरेका छन् जसकाे नाम उनले ला स्यूदाद ब्लैन्का (La Ciudad Blanca) राखेका छन् जसकाे स्पेनिशमा अर्थ हुन्छ व्हाइट सिटी (The White City), जहाँका स्थानीय मानिसहरू बाँदरहरूकाे मूर्तिहरूकाे पूजा गर्दथे। चार्ल्सकाे के मान्यता छ भने याेस्थान त्यही हराएकाे स्थान हाे जहाँ कुनै समय हनुमानकाे साम्राज्य थियाे।
एक अमेरिकी एडभेन्चररले लिम्बर्गकाे खोजका आधारमा हराएकाे ‘Lost City Of Monkey God’ काे खाेजीमा निस्के। सन् 1940 मा उनलार्इ यसमा सफलता पनि मिल्याे तर त्यसकाे बारेमा मिडियालार्इ बताउनुभन्दा एक दिन पहिले नै एक कार दुर्घटनामा उनकाे मृत्यु हुन गयाे र याे रहस्य फगत एक रहस्य नै बनेर रह्याे।
अमेरिकाकाे प्राचीन माया सभ्यता ग्वाटेमाला, मेक्सिको, पेरू, होन्डुरस तथा युकाटन प्रायद्वीपमा स्थापित भएकाे थियाे। याे एक कृषिमा आधारित सभ्यता थियाे। 250 इस्वी देखि 900 इस्वीकाे बीच माया सभ्यता विकासकाे चुलीमा थियाे। यस सभ्यतामा खगोल शास्त्र, गणित र कालचक्रलार्इ काफी महत्व दिइन्थयाे। मेक्सिको यस सभ्यताकाे प्रमुख गढ थियाे। आज पनि यहाँ यस सभ्यताका अनुयायीहरू बस्दछन्।
त्यसाे त यस इलाकामा इसाभन्दा 10 हजार वर्ष पहिले नै मानव बसाेबास सुरू भएकाे प्रमाण पाइन्छ र 1800 वर्ष इसा पूर्वबाट प्रशान्त महासागरका तटीय इलाकामा गाउँ पनि बस्न सुरू भइसकेका थिए। तर केही पुरातत्ववेत्ताहरूका अनुसार इसाभन्दा त्यस्तै एक हजार वर्ष पहिले माया सभ्यताका मानिसहरूले आनुष्ठानिक भवनहरू बनाउन सुरू गरेका थिए र 600 वर्ष इसा पूर्वसम्ममा धेरै ठूलाे संख्यामा परिसरहरू बनाइसकेका थिए। सन् 250 देखि 900 का बीचमा विशाल स्तरमा भवन निर्माण कार्य भयाे, सहरहरू बसे। उनीहरूकाे सबभन्दा उल्लेखनीय निर्माण कार्य पिरामिड हाे, जुन उनीहरूले धार्मिक केन्द्रहरमा बनाए तर फेरि सन् 900 पछि माया सभ्यताका यी नगरहरूकाे ह्रास हुन थाल्याे र नगर खाली हुन गए।
अमेरिकी इतिहासकार मान्छन् भने भारतीय आर्यहरूले नै अमेरिका महाद्वीपमा सबभन्दा पहिले बस्ती बसाएका थिए। अमेरिकाकाे रेड इन्डियन त्यहाँका आदि निवासी मानिन्छ र हिन्दू संस्कृति त्यहाँ आजभन्दा हजाराैँ वर्ष पहिले नै पुगेकाे थियाे। विभिन्न तथयहरूका अनुसार याे बसाइ महाभारतकालमा भएकाे थियाे।
चिली, पेरू र बोलिभियामा हिन्दू धर्म : अमेरिकी महाद्वीपकाे बोलिभिया (वर्तमानमा पेरू र चिली) मा हिन्दुहरूले प्राचीनकालमा अाफ्ना बस्तीहर बसाए र कृषिकाे पनि विकास गरे। यहाँका प्राचीन मन्दिरहरूका द्वारमा विरोचन, सूर्य द्वार, चन्द्र द्वार, नाग आदि सबै हिन्दू धर्म समान द्वारहरू छन्। संयुक्त राज्य अमेरिकामने आधिकारिक सेनाले नेटिभ अमेरिकनकाे एक 45 अाैँ मिलिट्री इन्फैन्ट्री डिभिजनकाे चिह्न एक पहेँलाे रंगकाे स्वास्तिक थियाे। नाजीहरूकाे घटनापछि उनीहरूले यसलार्इ हटाएर गरूडकाे चिह्न अपनाए।
श्री भद्रवर्मन जसकाे नाम चिनियाँ इतिहासमा फन-हु-ता (380-413 इ.) उल्लेख छ, चम्पाका प्रसिद्ध सम्राटहरूमभ्ये एक हुन् जसले अाफ्नाे विजय र सांस्कृतिक कार्यहरूबाट चम्पाकाे गौरव बढाए। किन्तु उनका पुत्र गंगाराजले सिंहासन त्याग गरी अाफ्नाे जीवनकाे अन्तिम दिन भारत आएर गंगाका तटमा व्यतीत गरे। चम्पा संस्कृतिका अवशेष भियतनाममा अहिले पनि पाइन्छ। यहाँ अहिले पनि कयाैँ शैव मन्दिर छन्।
नृजातीय तथा भाषायी दृष्टिले चम्पाका मानिसहरू चाम (मलय पाेलीनेशियन) थि। वर्तमान समयमा चामहरू भियतनाम र कम्बोडियाका सबभन्दा अल्पसंख्यक जाति हुन्। आरम्भमा चम्पाका मानिसहरू र त्यहाँका राजा शैव थिए तर केही सय वर्ष पहिले इस्लाम धर्म यहाँ फैलिन सुरू भयाे। अब अधिक चामहरू मुसलमान छन् तर हिन्दू र बौद्ध चाम पनि छन्। भारतीयहरूकाे आगमन पूर्व यहाँका निवासीहरू दुर्इ उपशाखाहरूमा विभक्त थिए। जो भारतीयहरूकाे सम्पर्कमा सभ्य हुन गए तिनीहरू कालान्तरमा चम्पाकाे नामबाट नै चमका रूपमा विख्यात भए भने अरू जो बर्बर थिए तिनीहरू ‘चमम्लेच्छ’ र ‘किरात’ आदि कहलाए। हुनत सम्पूर्ण भियतनाममा चीनका राजवंशहरूकाे शासन नै अधिक रह्याे।
याे गहन जानकारीमूलक अालेख हामीले वेबदुनियाबाट नेपालीमा अनुवाद गरेका हाैँ । भाषा अनुवादक कुमार पाैडेल
Subscribe to:
Posts (Atom)